بازار لوازم خانگی از شروع سال ٩٧ نیمه‌تعطیل بوده است. واردکنندگان می‌گویند نوسانات نرخ دلار در دو ماه نخست سال موجب شد هیچ تاجری ریسک واردات را به جان نخرد. بعد از آن هم که بنا شد دلار ٤٢٠٠ تومانی در اختیار واردکنندگان قرار بگیرد، اما به فاصله کوتاهی از این تصمیم اعلام شد واردات لوازم خانگی خارجی به ایران ممنوع شده است و تنها شرکت‌های مونتاژکننده می‌توانند قطعات لوازم خانگی را وارد کنند. حالا با این تصمیمات بازار لوازم خانگی در شرایط ویژه‌ای قرار گرفته است و بسیاری از فروشندگان در پاسخ به مشتری‌های خود اعلام می‌کنند که موجودی انبار ندارند. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که حمیدرضا غزنوی، سخنگوی اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی می‌گوید تنها ٢٥درصد بازار لوازم خانگی ایران در دست کالاهای داخلی است و ٧٥درصد بازار توسط برندهای خارجی تسخیر شده است.
حالا در شرایطی که سه‌راه امین حضور به‌عنوان قطب فروش لوازم خانگی تهران در حالت نیمه‌تعطیل و رکود به سر می‌برد، بازارچه‌های مرزی با تقاضای زیاد مشتریان روبه‌رو شده‌اند. با این وجود، فعالان بازارچه‌های مرزی هم می‌گویند که با قانون ممنوعیت واردات توسط کولبران تامین اجناس برای این بازارچه‌ها هم دشوار شده است.
٧٥درصد بازار ایران در دست ١٠ برند خارجی
بازار لوازم خانگی که پیش از این هم گرفتار رکود بوده است، تا سال گذشته قیمت‌ها را تقریبا ثابت نگه داشته بود. مهمترین نگرانی در این بازار نداشتن تناسب قدرت خرید خانوار با قیمت کالا بود، البته فروشندگان می‌گویند برندهای خارجی حضورشان را در بازار ایران به تدریج زیاد و زیادتر کرده‌اند و حالا بنا به اعلام اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی درحال حاضر ٧٥درصد بازار لوازم خانگی در دست کمتر از ١٠ برند اصلی خارجی است و این درحالی است که حدود ٦٠٠ کارخانه داخلی که حداقل ٣٠ تا از آنها برندهای بزرگی هستند، سهم ٢٥درصدی از بازار را در دست دارند.
ماندگاری چشم بادامی‌ها در بازار لوازم خانگی
با این حال، تصمیم دولت برای ممنوعیت واردات لوازم خانگی موجب می‌شود بسیاری از برندهای اروپایی از بازار ایران حذف شوند و لوازم خانگی مونتاژی که محدود به کشورهای آسیای دور می‌شود، در بازار ایران بماند. این درحالی است که در بازار لوازم‌خانگی ایران برندهای ایتالیایی، آلمانی، ترک، انگلیسی و حتی آمریکایی موجود است و حالا با این تصمیم احتمالا تنها چینی‌ها و کره‌ای‌ها در بازار ایران می‌توانند ادامه حیات دهند. علاوه بر این، لوازم خانگی ایرانی هم می‌تواند جا پای بیشتری در بازار پیدا کند. تصمیم دولت خوشایند تولیدکنندگان ایرانی است که تا پیش از این بارها و بارها از سیل واردات لوازم خانگی در بازار ایران شاکی شده‌اند.
حمیدرضا غزنوی، عضو انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی در این زمینه به «شهروند» می‌گوید: این تصمیم دولت، تصمیم درستی است، زیرا در ایران لوازم خانگی تولیدشده، کیفیت مناسبی دارد و حمایت دولت از آنها موجب بهبود بازار آنها می‌شود.
چرا بازارچه‌های مرزی ارزان‌تر می‌فروشند؟
ساکنان مناطق مرزی معمولا یک‌سری مشوق اقتصادی دارند. به‌عنوان مثال آنها می‌توانند تا سقف مشخصی کالا وارد کنند، بدون آن‌که گمرکی و عوارض و مالیات بدهند. این کالاها معمولا در بازارچه‌های مرزی به فروش می‌رسند، همین موضوع موجب شده است که کالاهای بازارچه‌های مرزی ارزان‌تر باشد. به جز این گفته می‌شود بسیاری از کالاهای بازارچه مرزی قاچاق است و ضمانت و گارانتی درست‌وحسابی ندارند. گرچه فروشندگان بانه‌ای می‌گویند گارانتی در تمام ایران معنی ندارد و گارانتی‌ای هم که در تهران عرضه می‌شود، معمولا از نمایندگی‌های اصلی نیست و درواقع فروشندگان با چند تعمیرکار قرارداد می‌بندند تا مشتری‌هایشان را به سوی آنها بفرستند.
روح‌الله علی‌بیگی، رئیس اتحادیه تعاونی‌های مرزنشینان مهران به «شهروند» می‌گوید: کالای بازارچه‌های مرزی قابل اعتماد است. واقعیت این است که این کالاها تنها ضمانت‌نامه ندارند، درحالی‌که کالاهای داخلی به مدت یک‌سال این ضمانت‌نامه را دارند، البته باید توجه داشت در ایران کالایی هم که ضمانت‌نامه دارد، کارآیی چندانی ندارد، زیرا درصورتی که کالایی خراب شود، فروشندگان به راحتی زیر بار ضمانت نمی‌روند.»
شاپور که با برادرانش در بانه فروشگاه لوازم خانگی دارد، به «شهروند» می‌گوید: عمده گارانتی‌های موجود در بازار ایران تقلبی است و مشتری باید چیزی بین ٢٠٠هزار تا یک‌میلیون تومان بابت همین گارانتی‌هایی بپردازد که در صورت وقوع مشکل به سختی زیر بار موارد ضمانت‌نامه می‌روند.
البته او می‌گوید که بسیاری از فروشندگان بانه و ازجمله خود آنها هم از این مدل گارانتی‌ها به مشتریان ارایه می‌دهند!
او که اجناس خود را به صورت اینترنتی و تلفنی هم به فروش می‌رساند و در صورت نیاز مشاوره تلفنی هم می‌دهد، به «شهروند» می‌گوید: «ما با شرکت‌های گارانتی در تهران قرارداد می‌بندیم و برای اطمینان مشتریان شماره را در اختیارشان قرار می‌دهیم تا با گارانتی تماس بگیرند.»
اختلاف قیمت در بانه و تهران چقدر است؟
در بانه لوازم صوتی و تصویری، در کیش لوازم آرایشی و بهداشتی و در گناوه پوشاک پیشرو در اجناس دیگر هستند. اختلاف قیمت لوازم لوکس‌تر و بزرگتر خانه در بانه نسبت به تهران به یک تا ٣میلیون تومان می‌رسد. به‌عنوان مثال شما کولری که ٦میلیون تومان خریداری می‌کنید، می‌توانید از بانه تنها با ٤میلیون تومان خریداری کنید یا تلویزیون اسمارت ٥٥ اینچ سامسونگ ٥٥NU٨٠٠٠ در بانه ٥,٣٠٠,٠٠٠ تومان قیمت دارد، درحالی‌که قیمت همین تلویزیون در فروشگاه‌های تهران تا پیش از این حدود ٧میلیون تومان قیمت داشت و درحال حاضر به دلیل نوسانات نرخ دلار و مشکلات واردات برای فروش عرضه نمی‌شود.
علی که در سه‌راه امین حضور تهران مغازه دارد به «شهروند» می‌گوید: قیمت لوازم خانگی در بازار تهران به دوبرابر رسیده است و این اغراق نیست.
او که از شرایط بازار و نوسان قیمت‌ها رضایت چندانی ندارد، می‌گوید: «اکنون کسی فروشنده نیست و قیمت‌ها به صورت سرسام‌آوری تغییر کرده، به‌عنوان مثال یخچال ساید ٧میلیون تفاوت قیمت نسبت به گذشته
داشته است.»
مهدی از دیگر فروشندگان سه‌راه امین حضور است که دل خوشی از شرکت و بازار ندارد، می‌گوید: «اجناسی که اکنون در شرکت‌ها هستند، قطعاتش موجود است، اما پس از آن شرکت‌ها با این وضع دچار مشکل می‌شوند.» اما گلایه او به همین جا ختم نمی‌شود، چراکه شرکت‌های صوتی و تصویری پس از عید تاکنون هیچ کالایی به بازار و فروشندگان ارایه ندادند. مهدی می‌گوید: «ممنوعیت ورود کالاهای لوکس درحالی اتفاق افتاده که اجناس ایرانی هم ٢میلیون به بالا هستند و مابه‌التفاوت قیمت اجناس داخلی و خارجی آنچنان نمی‌شود. بوش سامسونگ و ال‌جی ازجمله کالاهایی هستند که به خاطر لوکس‌بودن دیگر وارداتی از این برندها نداریم.»
بن بست بازارچه های مرزی
با این حال نمی‌توان چندان به بازارچه‌های مرزی هم دلخوش بود، زیرا قیمت دلار آزاد، قاچاق را بدون‌صرفه کرده و واردات قانونی مرزنشین‌ها هم دچار مشکلات پیچیده‌ای شده است.
ممنوعیت فعالیت کولبران و شرایط جدید باعث شده است بازارچه‌های مرزی هم این روزها موجودی انبار کافی نداشته باشند. روح‌الله بیگی، رئیس اتحادیه تعاونی‌های مرزنشینان مهران به «شهروند» می‌گوید: «درمورد پیله‌وران برخی از قوانین تغییر کرده و تعرفه ورود کالا افزایش پیدا کرد، همچنین برخی از کالاها که ارزش اقتصادی داشتند، حذف شدند و تنها کالاهایی که همه جا موجود است، اجازه ورود دارند که در این صورت بازارچه‌های مرزی دیگر مانند گذشته صرفه اقتصادی ندارد.»
حمیدرضا غزنوی، عضو اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی هم به «شهروند» می‌گوید: «با وجود گران شدن دلار شاید اجناسی که ورود آنها ممنوع شده، بتوانند در بازار مرزی فروش خوبی داشته باشند، اما این موضوع دایمی نیست، زیرا با ممنوعیت واردات آنها هم دیگر نمی‌توانند لوازم خانگی خارجی را در بازارچه‌هایشان بفروشند.
البته او اعتقادی به کمبود قطعات در بازار لوازم خانگی ندارد و می‌گوید: ورود قطعات مشکلی ندارد و تنها از ورود کالای کامل جلوگیری می‌شود. او در این زمینه توضیح می‌دهد: «هیچ یک از اجناس نباید افزایش قیمت پیدا می‌کرد، زیرا دلار ٤٢٠٠تومانی برای آن پرداخت می‌شود و گرانی کالاهای وارداتی به معنای سوءاستفاده از بازار ایران است، به همین جهت نمی‌شود بازار را در اختیار کالاهای خارجی قرار داد و با بحران ارزی مواجه شد.»
در شرایطی که سه‌راه امین حضور به‌عنوان قطب فروش لوازم خانگی تهران در حالت رکود به سر می‌برد، بازارچه‌های مرزی با تقاضای زیاد مشتریان روبه‌رو شده‌اند
اختلاف قیمت لوازم لوکس‌تر و بزرگتر خانه در بانه نسبت به تهران به یک تا ٣میلیون تومان می‌رسد
این روزها نمی‌توان چندان به بازارچه‌های مرزی دلخوش بود، زیرا قیمت دلار آزاد، قاچاق را بدون‌صرفه کرده و واردات قانونی مرزنشین‌ها هم دچار مشکلات پیچیده‌ای شده است. ممنوعیت فعالیت کولبران و شرایط جدید باعث شده است بازارچه‌های مرزی هم این روزها موجودی انبار کافی نداشته باشند. روح‌الله بیگی، رئیس اتحادیه تعاونی‌های مرزنشینان مهران به «شهروند» می‌گوید: «درمورد پیله‌وران برخی از قوانین تغییر کرده و تعرفه ورود کالا افزایش پیدا کرد، همچنین برخی از کالاها که ارزش اقتصادی داشتند، حذف شدند و تنها کالاهایی که همه جا موجود است، اجازه ورود دارند که در این صورت بازارچه‌های مرزی دیگر مانند گذشته صرفه اقتصادی ندارد.»