روز گذشته جلال رشیدیکوچی، نماینده مجلس، با انتقاد از این دلایل به صراحت خواستار لغو این ممنوعیتها شده است. او اعتقاد دارد تصمیم به منع واردات گوشیهای آیفون از سوی وزارت صمت گرفته شده، اما مجلس باید به این موضوع ورود کند و در برابر این ممنوعیت بایستد: «مجلس باید به بحث ممنوعیت واردات گوشی آیفون ورود کند. این ورود میتواند در قالب طرح لغو ممنوعیت واردات گوشی باشد که دیگر در این مجلس وقت تدوین و تصویب چنین طرحی نیست پس روی طرح سوال متمرکز میشویم که دلایل وزیر صمت مطرح شود، گرچه ما با سوالاتمان دلایل آنها را رد میکنیم.»
عضو کمیسیون امور داخلی و شوراها در مجلس مساله ارزبری واردات گوشیهای آیفون را نیز بیاساس خوانده و گفت: «عزیزانی که مخالف واردات هستند نگاهشان بر این است که واردات ارزبری دارد و ارز را از کشور خارج میکند. نگاه ما این است که سامسونگ هم همین است و ارزبری دارد و اتفاقا به سامسونگ ارز دولتی هم میدهند ولی به آیفون ارز دولتی تخصیص نمیدهند.»
آینده بازار موبایل
او اعتقاد دارد تداوم محدودیتها و اعمال ممنوعیت برای واردات جدیدترین مدلهای گوشی آیفون باعث میشود همان سرنوشتی که گریبان خودرو را گرفت برای گوشی هم اتفاق بیفتد: «وقتی میگویند گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار ممنوعیت واردات دارد در مورد این گوشیها احساس خطر میکنم، یعنی همان اتفاقی که در مورد خودرو افتاد که به مرور زمان نبود ارز را بهانه کردند و گفتند ارز نداریم و آن چیزی که در داخل داریم را نمیخواهیم وارد کنیم و بعد واردات خودرو را حذف کردند و خودرو را به این مرحله رساندند، راجع به گوشی هم در حال اتفاق افتادن است.»
او در ادامه به مساله تولید گوشی داخلی نیز اشاره کرد و به عصر ایران گفت: «در حال حاضر شرکتی داخلی آمده است و گوشی تولید میکند. احتمالا با این روندی که پیش میرویم باید یکی، دو سال آینده هم برای خرید گوشی در صف بایستیم و آن هم خرید گوشی ایرانی که بیکیفیت است.»
نماینده مردم مرودشت همچنین توضیح داد که از بین رفتن رقابت مهمترین دلیل مخالفت او با ممنوعیت واردات گوشیهای شرکت اپل است: «وقتی رقابت را از بین میبرید انحصار ایجاد میکنید و به مرور زمان این انحصار باعث آسیب به جیب مردم میشود. واردات آیفون در کنار سایر برندهای گوشی باعث حفظ رقابت میشود. تا قبل از اینکه واردات آیفون ممنوع باشد قیمت گوشی آیفون پنجاه میلیون و قیمت سامسونگ چهل میلیون تومان بود. الان قیمت آیفونهای ریپک و رفرش ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلیون تومان و سامسونگ ۷۰ تا ۸۰ میلیون شده است.»
دیر یا زود همه گوشیها به ارتباطات ماهوارهای مجهز میشوند
مساله اتصال به اینترنت ماهوارهای هم دیگر موضوعی است که به عنوان دلیلی برای ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ و ۱۵ به ایران مطرح شده است. رشیدیکوچی در پاسخ به ذکر این علت برای ممنوع کردن واردات آیفون اینطور توضیح داد: «عدهای میگویند چون آیفون به اینترنت ماهوارهای وصل میشود پس نباید وارد شود که اتفاقا استدلالم این است که سامسونگ یا دیگر شرکتهای تولیدکننده گوشی تا کی منتظر میمانند که فقط آیفون اینترنت ماهوارهای داشته باشد؟ اینترنت ماهوارهای یک تکنولوژی است که دیر یا زود روی همه گوشیها نصب میشود.»
او در ادامه ماجرای ممنوعیت واردات گوشیها را یک «بازی» خوانده و تصریح کرد: «این یک بازی است که اگر واردات آیفون حذف شد بعدش نوبت سامسونگ است. برای سامسونگ هم همین بهانه ها را میآورند که ارز نداریم و سامسونگهای جدید هم که چیپست اینترنت ماهوارهای رویشان نصب میشود باید وارداتشان حذف شود. در چنین شرایطی عمده مردم که نمیتوانند سامسونگ سری S یا آیفون بخرند گوشی معمولی میخرند که آن را هم خودمان تولید میکنیم.»
تغییر محل تامین ارز واردات موبایلهای بالای ۶۰۰ دلار
از سوی دیگر با تصمیم دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت، محل تامین ارز گوشی تلفن همراه بالای ۶۰۰ دلار صرفا به «ارز صادراتی غیر» تغییر کرد. نرگس باقریزمردی مدیر کل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت طی نامهای به دفتر فناوری داده و اطلاعات و امنیت فضای مجازی اعلام کرد: تغییر محل تامین ارز گوشی تلفن همراه بالای ۶۰۰ دلار صرفا به «ارز صادراتی غیر» در سامانه جامع تجارت اعمال شود.
گفتنی است بعد از آغاز به کار مرکز مبادله ارز و طلا مقرر شد موبایلهای زیر ۳۰۰ دلار با ارز نیمایی، ۳۰۰ تا ۶۰۰ دلار با ارز تالار دوم مرکز مبادله و بالای ۶۰۰ دلار با ارز حاصل از صادرات خود وارد شود. اما انجمن موبایل طی نامهای از بانک مرکزی خواست همه موبایلها با ارز تالار دوم مرکز مبادله وارد شوند که موافقت شد همه موبایلهای زیر ۶۰۰ دلار با ارز تالار دوم مرکز مبادله ارز و طلا وارد شوند، اما هنوز این تصمیم اجرایی نشده است. با این حال به دلیل مشکلاتی که ایجاد شده بود تامین ارز از محل «ارز صادراتی غیر» جای «ارز حاصل از صادرات خود» را گرفت.
پیش از این، عضو هیاتمدیره انجمن واردکنندگان تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی، از برخی سوءاستفادهها ناشی از تداوم تخصیص ارز حاصل از صادرات به موبایلهای بالای ۶۰۰ دلار خبر داد. طبق گفتههای او در حال حاضر برای صادرکنندگان سقف و سابقه وجود ندارد و برای رفع تعهد ارزی با ارز خود واردات کالای غیرتخصصی انجام میدهند، بنابراین برخی از صادرکنندگان در حال سوءاستفادههای کلان و اجاره کارت بازرگانی هستند. موضوع دیگری که در رابطه با واردات موبایلهای بالای ۶۰۰ دلار با ارز حاصل از صادرات خود وجود دارد، این است که به خاطر ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ و ۱۵ و توقف تولید آیفون ۱۳ و مدلهای پایینتر، این صادرکنندگان موبایلهای دست دوم (رفرش) امارات و کشورهای دیگر را جمع و همین آیفون ۱۳ را به قیمت بالا عرضه میکنند، البته به جز آیفون چند مدل سامسونگ بالای ۶۰۰ دلار است که در رابطه با برند سامسونگ هم مشکلاتی وجود دارد، چراکه برخلاف قیمتگذاری موبایلهایی که با استفاده از ارز مرکز مبادله وارد میشوند و موبایلهایی که با استفاده از ارز حاصل از صادرات وارد میشوند، این فرآیند را طی نمیکنند.