اقتصادبازار: اینکه می‌توان با تدوین یک برنامه چهار ساله، بسیاری از سیاست‌های کلی و مواضع مختلف در حوزه‌های متنوع کشور را مد نظر قرار داد و بر اساس آن کار کرد، یک موضوع بسیار پراهمیت و مورد توجه به شمار می‌رود اما نکته مهم این است که در پایان چهار سال، این برنامه خاص تا چه حد به مرحله اجرا رسیده و عملیاتی شده است.
اجرای برنامه پنجم توسعه تا یکی دو ماه دیگر به پایان می‌رسد و بررسی بخش‌های مختلف اجرا شده در این برنامه و اینکه اجرای آن تا چه حد توانسته شرایط بخش‌های مختلف کشور را بهبود بخشد، به دست کارشناسان مختلف، قابل بیان است.
این برنامه در بخش‌های مختلفی تنظیم شده و مشکلات و اولویت‌های این بخش‌های مختلف را مدنظر قرار داده است. به تبع آن، حوزه ورزش، با توجه به نقش مهمی که در کشور به خود اختصاص داده و البته به دلیل گستردگی و حجم وسیع فعالیت‌های آن، در برنامه پنجم توسعه مورد توجه قرار گرفته شده است.
با این حال، به گفته بسیاری، این برنامه تا حدود بسیار زیادی اجرایی نشده و همین موضوع سبب شده که امروز، ورزش کشور و به خصوص استان اصفهان در زمینه ایده‌آل‌های خود، به حد مطلوب نرسیده باشد.
توقف حوزه ورزش برنامه پنجم توسعه در سطح راهبرد
رسول نظری، عضو هیات‌علمی دانشگاه اصفهان درباره مشکلات برنامه پنجم توسعه و بندهای ورزشی این برنامه به دنیای اقتصاد می‌گوید: متأسفانه ایراد کلی برنامه پنجم توسعه این بود که در سطح راهبرد متوقف می‌شد و این برنامه داده‌های کمی چندانی در حوزه‌های مختلف به دنبال نداشت. به هر حال وقتی چشم‌انداز پنج ساله برای حوزه ورزش تعیین می‌شود، باید عنوان کنیم که بر اساس داشته‌‌های خود در 5 سال آینده به کجا می‌رسیم.
وی به بخش‌های مختلف حوزه ورزش در برنامه پنجم توسعه اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: بحث زیرساخت‌های سخت‌افزاری یکی از مهم‌ترین معیارهای کمی تدوین شده در برنامه پنجم توسعه بود و بر اساس آن ما باید در پایان برنامه به 1.2 متر مربع سرانه زیرساخت‌های سخت‌افزاریی ورزشی در کشور برسم. اگر بخواهیم که وضعیت موجود را بررسی کنیم، سرانه ورزشی ما در حال حاضر به ازای هر نفر 72 سانتی‌متر مربع است که در این زمینه نزدیک به 50 درصد انحراف از برنامه داریم و این موضوع فاجعه است، در واقع در حوزه سخت‌افزار ورزشی به چشم‌انداز مقصود خود در برنامه حتی نزدیک هم نشده‌ایم.
ورزش در سبد اقتصادی مردم قرار ندارد
از دیگر موضوعات مد نظر برنامه پنجم توسعه، حوزه انسان‌افزاری و منابع انسانی بود که بر اساس آن، ورزش باید بتواند در سبد اقتصاد حداقل 20 درصد از مردم ایران قرار گیرد. با این حال، این موضوع اجرایی نشده و به گفته نظری، بر اساس آمار رسمی، ما در سال 1393 و 6 ماه نخست امسال، این بوده که زیر 5 درصد از جمعیت کشور ورزش انجام می‌دهند. همچنین در خوشبینانه‌ترین حالت در اصفهان حدوداً 8 درصد از مردم ما ورزش می‌کنند، این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته این آمار بالای 70 درصد است
نظری ادامه داد: شاخصه سوم برنامه پنجم توسعه، محیط حقوقی است اما در حال حاضر یکی از ضعیف‌ترین محیط های حقوقی را در ورزش مشاهده می‌کنیم و در این برنامه محیط حقوقی قوی در آن مشاهده نمی‌کنیم. به عنوان مثال تکلیف برای اختصاص یک درصد از بودجه‌های جاری و عمرانی همه دستگاه‌های دولتی، چندان مورد توجه قرار نگرفت و به نظر من امروز یکی از ضعیف‌ترین محیط های حقوقی ورزش از حیث فرایندی را تجربه می‌کنیم.
ضرورت نگاه عادلانه به ورزش قهرمانی و همگانی
غلامرضا شیران، مدیرکل سابق تربیت بدنی استان اصفهان نیز به بخش‌هایی از برنامه پنجم توسعه اشاره می‌کند و به دنیای اقتصاد می‌گوید: به هر حال، ورزش یک مقوله همگانی به شمار می‌رود و در سطح کشور افرادی هستند که دنبال ورزش قهرمانی هستند و افرادی هم به دنبال ورزش همگانی هستند. کسانی که به دنبال قهرمانی هستند، باید از ابتدای کودکی شناسایی شده و برای قهرمانی روی آنها کار شود. با این حال، با وجود مزایای قابل توجه ورزش همگانی برای سلامت جامعه، این حوزه قهرمانی است که پرچم کشور را بالا می‌برد و سکوهای جهانی و المپیک را به خود اختصاص می‌دهد، باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
وی به اهمیت سرمایه‌گذاری بر حوزه ورزش قهرمانی و بی‌توجهی‌های صورت گرفته در برنامه پنجم به این موضوع اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: به نظر من باید سرمایه‌گذاری قابل توجهی روی ورزش قهرمانی صورت داد و از نظر مالی و از نظر روحی، رسیدگی لازم درباره آن صورت گیرد تا نتایج لازم نیز به دست آید. اینکه همه بودجه‌ها و اکثر آن را روی ورزش همگانی معطوف کنیم، اگرچه برای سلامت جامعه خوب است اما برای شرایط ایران در جهان مطلوب نیست، بنابراین به نظر من به ورزش قهرمانی و ورزش همگانی باید در حد خودش اعتبار و توجه صورت داد.
رسیدن به استاندارد زیرساخت‌های ورزش، چیزی در حد شعار
به گفته بسیاری، رسیدن به یک نقطه ایده‌آل در حوزه زیرساخت‌های ورزشی، هنوز که هنوز است، اجرایی نشده و یک اقدام لازم و ضروری درباره آن انجام نشده است. شیران درباره رسیدن به استاندارد سرانه ورزشی 1.2 متر مربع به ازای هر نفر می‌گوید: به نظر من این اعداد، عددهای ایده‌آل هستند اما با توجه به مشکلات مختلف و عقب‌رفت ورزش استان، در حال حاضر، موضوع تنها در حد شعار مطرح شده است. این رقم‌ها نشان می‌دهد که باید تمام ورزشگاه‌های تکمیل شده ما در شرایط ایده‌آلی قرار داشته باشند و تمام ورزشگاه‌های نیمه‌کاره ما نیز تمام شوند. از سوی دیگر برخی پیش‌بینی‌های لازم صورت گیرد تا به این استاندارد برای هر نفر صورت گیرد اما در حال حاضر اتفاقی نظیر آن اجرایی نشده است.
راهی برای آینده
در شرایطی که برنامه ششم توسعه هنوز ابلاغ نشده و اجرای آن آغاز نشده است، شاید بهتر باشد که در این برنامه، موضوعات مهم و اساسی مد نظر ورزش کشور و اصفهان به عنوان یک استان پراهمیت در حوزه ورزش، بیش از گذشته پررنگ شود.
نظری، عضو هیات‌علمی دانشگاه اصفهان با ابراز خرسندی از شرایط حاکم بر سیاست‌های کلی برنامه ششم می‌گوید: امیدوار هستم که وقتی سیاست‌های کلی برنامه ششم در مجلس آینده تبدیل به قانون می‌شود، محیط حقوقی ضعیف برنامه پنجم و مشکلات صورت گرفته در آن برطرف شده و ورزش کشور بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
شیران، مدیرکل سابق تربیت بدنی اصفهان نیز، راهکار رفع مشکلات موجود را توجه عادلانه به اختصاص بودجه‌های لازم می‌داند و می‌گوید: به نظر من سرمایه‌گذاری روی ورزش همگانی و ورزش قهرمانی در برنامه ششم توسعه باید به میزان قابل توجه و در سطح خودش مد نظر مسئولان قرار گیرد زیرا اگر ما به دنبال پیشرفت ورزش کشور هستیم، باید در حد نیاز این دو حوزه، بودجه لازم را به آن اختصاص دهیم.