آینده غزه در چهار سناریو
- توضیحات
نخست‌وزیر اسرائیل می‌گوید جنگ در نوار غزه به زودی وارد مرحله جدیدی می‌شود. بنیامین نتانیاهو روز یکشنبه در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «مرحله شدید جنگ با حماس در شرف پایان است. این به آن معنا نیست که جنگ در شرف پایان است، بلکه جنگ در مرحله شدید خود در شرف پایان است.» اگرچه بیش از نیمسال از کشتار وحشتناک در غزه می‌گذرد، اما نتانیاهو به سرعت دو چیز را روشن کرد: الف) آتش بس در غزه در دسترس نیست. ب) نبرد بعدی ممکن است در لبنان با حزب‌الله – به عنوان متحد حماس- باشد. «پاتریک کینگزلی» در گزارش ۲۴ژوئن در نیویورک‌تایمز نوشت، چهار راه برای تغییر موضع اسرائیل در غزه وجود دارد.
۱- حملات در غزه ادامه دارد؛ اما در مقیاسی کوچک‌تر
پس از پایان عملیات اسرائیل در رفح در هفته‌های آتی، انتظار می‌رود ارتش بر عملیات رهایی گروگان‌ها در سراسر نوار غزه تمرکز کند، مانند عملیاتی که در اوایل ژوئن باعث نجات چهار اسرائیلی شد و تعداد زیادی فلسطینی را کشت. مقامات نظامی همچنین می‌گویند که به یورش‌های محدودتر به محله‌هایی که در مراحل اولیه جنگ تصرف کرده‌اند، ادامه خواهند داد تا از بازیابی بیش از حد نیروهای حماس در آن مناطق جلوگیری کنند. الگوهای این نوع عملیات عبارتند از: بازگشت اسرائیل به بیمارستان الشفا در شهر غزه در ماه مارس، چهار ماه پس از اولین حمله به آن یا عملیات سه هفته ای ارتش در ماه مه در جبالیا که نیروهای اسرائیلی نیز برای اولین‌بار در نوامبر آن را تصرف کردند.
۲- خلأ قدرت در غزه
اسرائیل با عقب نشینی از بخش اعظم غزه بدون واگذاری قدرت به رهبری جایگزین فلسطینی، ممکن است اساسا به رهبران حماس اجازه دهد تا تسلط خود را بر این منطقه ویران‌شده، حداقل در حال حاضر، حفظ کنند. این امکان وجود دارد که در صورت حمله منظم [حماس] به غزه، ارتش اسرائیل بتواند از بازگشت حماس به توانایی سابقش جلوگیری کند؛ اما این امر خلأ قدرت را (که در آن قبایل و باندهای بزرگ برای نفوذ با حماس رقابت می‌کنند) طولانی‌تر می‌کند.این خلأ، بازسازی غزه، توزیع کمک‌ها و کاهش درد و رنج غیرنظامیان را دشوارتر می‌کند. انتظار می‌رود اسرائیل کنترل مرز غزه با مصر را حفظ کند تا از قاچاق اسلحه به آنجا جلوگیری کند. همچنین انتظار می‌رود که نوار زمینی که شمال و جنوب غزه را از هم جدا می‌کند، همچنان در اشغال خود نگه دارد و از حرکت آزاد بین دو منطقه جلوگیری کند.
۳- جنگ با حزب‌الله یا تنش‌زدایی
ارتش اسرائیل با انتقال نیروهای بیشتر به مرز شمالی خود، در موقعیت بهتری برای حمله به لبنان قرار می‌گیرد تا بتواند رزمندگان حزب‌الله را از مرزها دورتر کند. اما تجمع نیروها در آنجا می‌تواند محرک حملات موشکی بیشتری از جانب حزب‌الله شود و احتمال اشتباه محاسباتی را که می‌تواند به یک جنگ تمام‌عیار تبدیل شود، افزایش دهد. سیدحسن نصرالله، رهبر حزب‌الله هفته گذشته هشدار داد که این گروه ممکن است به اسرائیل حمله کند و به نظر می‌رسد خطر تشدید تنش‌ها نزدیک‌تر از ماه‌های گذشته است. در عین حال، اعلام اسرائیل مبنی بر اینکه وارد مرحله جدیدی در غزه می‌شود، می‌تواند زمینه‌ای برای کاهش تنش فراهم کند. جنگ کمتر در غزه می‌تواند به حزب‌الله بهانه بهتری برای خروج از درگیری بدهد. در ماه فوریه، نصرالله گفت که گروهش «زمانی که تیراندازی در غزه متوقف شود» آتش خود را متوقف خواهد کرد. یک دوره آرامش نسبی در امتداد مرز لبنان نیز ممکن است اسرائیلی‌های آواره را به بازگشت به خانه ترغیب کند. این به نوبه خود باعث کاهش فشار بر اسرائیل جهت اتخاذ اقدامات محکم‌تر علیه حزب‌الله می‌شود. یکی از دلایل اصلی که سیاستمداران اسرائیلی به فکر حمله به لبنان بودند، ایجاد شرایطی بود که در آن اسرائیلی‌های آواره متقاعد شوند که به خانه خود بازگردند.
۴- ادامه تنش با دولت بایدن
با اعلام عقب‌نشینی غزه، نتانیاهو یک منبع اصطکاک با رئیس‌جمهور بایدن را کاهش داد؛ اما برخی دیگر را حفظ کرد. بایدن از رفتار اسرائیل در جنگ انتقاد کرده است، حتی در شرایطی که دولت او به تامین مالی اسرائیل و تامین تسلیحات آن ادامه می‌دهد. یک جنگ کمتر مخرب در غزه فرصت کمتری برای بحث با واشنگتن بر سر استراتژی نظامی اسرائیل به دست می‌دهد. اما امتناع نتانیاهو از بیان یک طرح روشن برای حکومت پس از جنگ غزه و همچنین احتمال تداوم تهاجم اسرائیل به لبنان، فرصت زیادی برای اختلاف نظر با واشنگتن باقی می‌گذارد. دولت بایدن خواهان پایان جنگ با حزب‌الله است و ماه‌ها بر نتانیاهو فشار آورده تا رهبری جایگزین فلسطین در غزه را شکل دهد. اما نتانیاهو در بحبوحه فشار شرکای ائتلاف راست‌گرای خود برای اشغال و اسکان مجدد این سرزمین، آینده غزه را مبهم نگه داشته است.