اقتصاد بازار: کارشناسان معتقدند شبکه حمل و نقل هوایی، مهم ترین شاخص توسعه یافتگی است. از سوی دیگر توسعه صنعت گردشگری، در گرو توسعه حمل و نقل هوایی است. اصفهان نیز به عنوان یکی از مهم ترین شهرهای کشور و معین پایتخت، همواره بر توسعه فرودگاه خود تأکید داشته است. براین اساس موضوع توسعه فرودگاه اصفهان در بخش های مختلف بر روی نقشه پیاده شد؛ اما نکته مهم و معضل اصلی این توسعه واگذاری حدود 400 هکتار زمین از اراضی پایگاه هشتم شکاری در حد فاصل پاویون و محل امامزاده در راستای توسعه پارکینگ هواپیما و تکمیل زیرساخت های لازم است که امروز این به یکی از مهم ترین چالش های استان تبدیل شده است.
فرودگاه شهید بهشتی اصفهان در سال 1361 به بهره برداری رسید. مساحت آن حدود 11 میلیون مترمربع و در فاصله 6 کیلومتری شهر اصفهان قرار دارد. در سال 1366 پروازهای خارجی خود را آغاز کرد و در حال حاضر ظرفیت پذیرش حدود یک میلیون و 500 هزار مسافر را در سال دارد.
باید گفت؛ از ابتدای تأسیس و راه اندازی فرودگاه شهید بهشتی مشکلاتی با پایگاه هشتم شکاری وجود داشت که همواره با تعامل طرفین موضوع مسکوت می ماند. دی ماه 93 تفاهم نامه ای برای احداث ترمینال پروازهای خارجی و توسعه پارکینگ برای پذیرش هواپیما میان مدیرعامل شرکت فرودگاه ها و استانداری اصفهان با اعتباری حدود 1000 میلیارد ریال منعقد و قرار شد به صورت 70 به 30 اجرایی شود؛ یعنی سهم استان 30 درصد باشد. متأسفانه استان به دلیل محدودیت منابع مالی به تعهدات خود عمل نکرد.
اما داستان توسعه فرودگاه اصفهان برای احداث باند جدید و پارکینگ از دیرباز، خصوصاً از زمانی که مقرر شد سالن اجلاس سران در شهر اصفهان ساخته شود و بودجه 100 میلیارد تومانی توسط دولت دهم مصوب و 20 میلیارد تومان به شهرداری پرداخت شد، اهمیتی ویژه یافت. آنچه قابل تعمق است وضعیت باند و پارکینگ و سالن پرواز فرودگاه شهید بهشتی علیرغم همه اقدامات به عمل آمده و با توجه به پتانسیل های اقتصادی، فرهنگی، هنری و جاذبه های گردشگری و توریستی اصفهان، همخوانی چندانی با بافت و ساختار فرهنگی و اجتماعی این شهر ندارد. از سویی دیگر، هر چند در سفر ریاست جمهوری به فرانسه، قراردادی بین وزارت راه و شهر سازی و شرکت وینسی به صورت BOT برای توسعه فرودگاه شهید بهشتی اصفهان و شهید هاشمی نژاد منعقد شد اما برای طراحی و اجرای ترمینال های جدید تا اجرایی شدن احتمالی آن فاصله بسیاری وجود دارد.
به اعتقاد مدیرکل سابق برنامه ریزی استانداری اصفهان، اکنون باید تعداد باندهای پرواز در فرودگاه شهید بهشتی افزایش یافته و مشکل مالکیت زمین پایگاه هشتم شکاری و فرودگاه شهید بهشتی مرتفع شود. همچنین وضعیت پارکینگ هواپیما از 10 تا 12 هواپیما حداقل به 2 برابر افزایش یابد؛ علاوه بر این توسعه و بهبود سالن پرواز داخلی و ایجاد و بهره برداری سالن خارجی مد نظر قرار گیرد.
علیرضا همدانیان می گوید: حد فاصل فرودگاه تا میدان لاله و همچنین مسیر سالن اجلاس به لحاظ شهرسازی و مبلمان شهری باید متحول شود؛ وجود مترو نیز در آینده از فرودگاه تا مرکز شهر بسیار اهمیت دارد. او ادامه می دهد: از طرفی با توجه به فعال بودن پروژه سالن اجلاس که قطعاً باید دولت برای تکمیل آن مساعدت کند و توسعه باند و پارکینگ هواپیما در فرودگاه شهید بهشتی اصفهان امری است ضروری و اجتناب ناپذیر که متاسفانه مانند سایر پروژه های مهم و حیاتی استان، مشمول مرور زمان 20 ساله شده است.
استاندار اصفهان نیز در دیدار نوروزی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، اعلام کرد که برنامه‌ریزی توسعه فرودگاه شهید بهشتی اصفهان به‌ عنوان یکی از زیرساخت‌های توسعه گردشگری در دستور کار قرار گرفته و لازم است تا با کمک وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مشکلات موجود در ارتباط با توسعه فرودگاه و منطقه هوایی شهید بابایی مرتفع شود. البته سردار حسین دهقان در این دیدار در پی درخواست استاندار مبنی بر حمایت از طرح توسعه فرودگاه بین‌المللی اصفهان و پیگیری موضوع اعلام آمادگی کرد. با این وجود اکنون حدود 10 ماه از سال جاری می گذرد و عملیاتی شدن توسعه فرودگاه هنوز به عنوان یکی از طرح های مبهم شهر اصفهان باقی مانده است.
مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری اصفهان در پاسخ به این سؤال نوسان که چرا توسعه فرودگاه اصفهان با توجه به اهمیت آن به تأخیر افتاده است، می گوید: بخشی از این تأخیر به این دلیل است که توسعه فرودگاه در اراضی نیروهای نظامی قرار دارد که باید مجوزهای لازم داده شود. البته استاندار اصفهان پیگیر موضوع بوده و پیشرفت هایی در این خصوص حاصل شده. توسعه فرودگاه طی چند سال گذشته همواره مطرح بوده است. طی چند روز گذشته نیز پروازهای بسیاری از تهران به اصفهان دایورت شد چرا که اصفهان معین پایتخت است. به گفته محسن ایروانی، توسعه فرودگاه اصفهان به دلیل موقعیت و شرایط استان در اولویت اصلی قرار دارد. او می گوید: شبکه حمل و نقل هوایی ویژگی های مهمی چون انتقال سریع مسافر و کالا و انطباق با محیط زیست را دارد و با تقاضای رو به رشدی مواجه است. به گفته ایروانی، استانداری اصفهان با حساسیتی ویژه موضوع توسعه فرودگاه را دنبال می کند و مذاکرات خوبی با سرمایه گذاران داخلی و خارجی صورت گرفته است؛ البته مشکلاتی بر سر اجرا وجود دارد. او می گوید: شرکت وینسی فرانسه برای توسعه فرودگاه اصفهان اعلام آمادگی کرده و قرار است در مهلت سه ماهه این کار انجام شود. همچنین علاوه بر اصفهان، توسعه فرودگاه مشهد نیز در دست اجراست اما به دلیل اینکه مکان فرودگاه در اصفهان نزدیک به زمین های نظامی است، واگذاری این اراضی تحت شرایط خاصی قرار گرفته و اجرایی نشده است.
البته برخی می گویند اگر آزادسازی اراضی نظامی در مجاورت فرودگاه اصفهان انجام نشود بحث سرمایه گذاری شرکت وینسی نیز خود به خود متوقف خواهد شد. ایروانی با تأیید این مطلب می گوید: به طور قطع سرمایه گذاران منتظر ما نمی مانند، اما مدیریت استان نیز به طور جدی پیگیر این مشکل است. با این وجود او ابراز امیدواری می کند: به زودی و تا قبل از پایان امسال مشکل آزادسازی اراضی مجاور فرودگاه اصفهان حل و شاهد سرمایه گذاری خارجی در آن خواهیم بود.
به اعتقاد رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی اصفهان نیز، تنها راهی که می توان از طریق آن گردشگری و اقتصاد استان را به سرانجام رساند، فرودگاه است که با همت مسئولین و در کمترین زمان، می توان به بهترین نتیجه دست یافت. به گفته مسعود گلشیرازی، ورود مسئولین استانی و مشخصاً نماینده ولی فقیه در موضوع توسعه فرودگاه برای تسریع در روند کار ضرورت دارد؛ چرا که فرودگاه کلید و نماد توسعه اقتصادی شهر است. او می گوید: در شرایط کنونی که سرمایه گذار خارجی خواستار مساعدت در جهت توسعه فرودگاه است، باید از فرصت موجود استفاده کرد.
البته مدیر فرودگاه بین المللی شهید بهشتی اصفهان نیز چندی پیش از آمادگی شرکت وینسی فرانسه برای سرمایه گذاری 120 میلیون یورویی در فرودگاه اصفهان خبر داده و گفته یود برای جذب این سرمایه گذاری نیاز به فضای مجاور فرودگاه است تا سرمایه گذاری به صورت فاز بندی در آن اجرا شود.
به گفته حسن امجدی اواخر سال گذشته در سفر رئیس جمهور به فرانسه تفاهم نامه ای برای توسعه فرودگاه اصفهان با شرکت وینسی منعقد شد تا شرکت مذکور به عنوان قرارداد سرمایه گذاری نسبت به توسعه زیرساخت های ضروری فرودگاه از جمله احداث ترمینال جدید بین المللی در حد استانداردهای بین المللی و همچنین توسعه پارکینگ هواپیما و سایر نیازمندی های فرودگاه اصفهان اقدام کند که اکنون مقدمات کار در حال انجام است. او با اشاره به اینکه نمایندگان شرکت وینسی چندین نوبت از فرودگاه اصفهان بازدید کرده اند، می گوید: با توجه به مشکل محدودیت اراضی فرودگاه اصفهان، پیش نیاز اجرایی شدن تفاهم نامه مذکور، آزادسازی اراضی مورد نیاز در فرودگاه است. امجدی تأکید می کند: به دلیل اینکه اراضی ضلع غربی سطوح پروازی اکنون در اختیار فرودگاه اصفهان نیست، ابتدا باید اراضی آزاد شود که برای حل این معضل مسئولان شرکت فرودگاه های کشور و همچنین استانداری اصفهان و نمایندگان مجلس در حال مذاکره با نیروی هوایی ارتش هستند که این امر مساعدت این نهاد نظامی را می طلبد. به گفته مدیر فرودگاه بین المللی شهید بهشتی اصفهان، متأسفانه تاکنون مذاکرات برای حل این مشکل نتیجه بخش نبوده و ممکن امضای قرارداد با شرکت وینسی فرانسه را در هاله ای از ابهام فرو ببرد.
البته نوسان، برای پیگیری موضوع آزادسازی اراضی مجاور فرودگاه اصفهان از سوی فرماندهی پایگاه شهید بابایی، تلاش بسیاری کرد که متأسفانه هماهنگی و همکاری های لازم صورت نگرفت! با این وجود چندی قبل امیر سرتیپ دوم خلبان روزخوش، فرمانده پایگاه شهید بابایی اصفهان در جلسه اتاق بازرگانی از آمادگی نیروی هوایی در همکاری با توسعه فرودگاه اصفهان خبر داد و گفته بود که تفاهم نامه همکاری بین فرودگاه اصفهان و پایگاه هشتم شکاری وضع شده است.
نماینده پایگاه هشتم شکاری اصفهان نیز چندی پیش در جمع اعضای اتاق بازرگانی، گفته بود: هر تصمیمی که برای توسعه اصفهان گرفته می شود نیروی هوایی نیز از این موضوع مستثنی نیست و از هیچ مساعدتی به منظور توسعه فرودگاه اصفهان دریغ نخواهد کرد. آرمین احمدی، از مدیریت فرودگاه در خواست کرد تا در فاز اول مقدار اراضی مورد نیاز در قالب نقشه UTM و گوگل اعلام کرده تا اقدامات لازم به منظور آزاد سازی صورت گیرد.
به طور قطع توسعه ترمینال های داخلی و خارجی، کارگو ترمینال، ایجاد بیس پروازی و ناوگان هوایی و ایجاد خدمات پشتیبانی کننده همچون پارکینگ، هتلینگ، کترینگ جزء اولویت های فرودگاه شهید بهشتی اصفهان است و با اهتمام ویژه مدیریت استان این موضوعات دنبال می شود. البته مسئولان امر نیز معتقدند برای اینکه استان مسیر پیشرفت و ترقی را طی کند و مهم تر از آن برای رونق صنعت گردشگری‌، نیازمند آزادسازی و حل مشکل اراضی نظامی و به‌دنبال آن توسعه فرودگاه اصفهان هستیم.
ریحانه سجادی/ روزنامه نگار
به نقل از ماهنامه نوسان