اگرچه مدیرکل تقسیمات کشوری وزارت کشور این موضوع را تکذیب و اعلام کرده هیچ گونه تغییری در مرزهای استان اصفهان و استان های همجوار در دستور کار وزارت کشور قرار ندارد، اما هفته گذشته نمایندگان استان اصفهان در مجلس نیز درباره تغییر مرز تقسیماتی استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری با طرح چهار سوال از جمله علت تصمیم‌سازی‌ها و ارائه پیشنهادات به هیئت دولت برای تغییر مرز تقسیماتی بین استان همجوار با شهرستان چادگان، عواقب از بین رفتن وحدت مدیریت بر سد و دریاچه زاینده رود به عنوان تنها منبع تأمین کننده آب شرب 5 میلیون نفر جمعیت استان اصفهان و سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ و ... از وزیر کشور سوال کردند.
خطر تأمین
آب آشامیدنی اصفهان
به اعتقاد حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین شهر در مجلس، تغییر مرزهای استان اصفهان در حوضه زاینده‌رود می‌تواند تأمین آب آشامیدنی مردم این استان را با پنج میلیون جمعیت به خطر بیندازد و طرحی خطرناک است. موضوع تغییر مرز استان اصفهان موضوع کهنه‌ایست که موجب افزایش تنش‌ها و بالا گرفتن اختلافات خواهد شد. برخی رسانه ای ها همچون محمد مطلق-دبیر سرویس گزارش روزنامه ایران نیز در واکنش به این موضوع، دستکاری خطوط مرزی اصفهان و چهارمحال وبختیاری و واگذاری مدیریت سد زاینده رود به چهارمحال را آتش زیرخاکستر توصیف می کند و در توییت خود می نویسد: دامنه مصیبت شرق اصفهان به غرب این استان کشیده خواهد شد و کوه‌خواری و رودخواری را تشدید خواهد کرد.
از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند در سالیان گذشته معضلات اصفهان یا به درستی شناسایی نشده و یا مانعی از طرح آن برای تهران وجود دارد تا جایی که علاوه بر بار مالیاتی بالایی که اکنون بر دوش اصفهانی ها گذاشته اند، رودخانه دائمی زاینده رود را به رود فصلی مبدل کرده و امروز نصیب مردم این استان، تنها ریزگردهای سمی تالاب گاوخونی است. بابک سپهریان عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد در این باره به "نوسان" می گوید: متاسفانه مرزهای استان اصفهان طی چند سال گذشته به صورت چراغ خاموش مورد تغییر قرار گرفته است و این بلا به دلیل دیدگاه نادرست برخورداری اصفهان است. او معتقد است گویا برخی به جای اینکه تلاش برای پیشرفت خود داشته باشند می خواهند با کوچک کردن اصفهان جلو پیشرفت آن را بگیرند. موضوعی که به خصوص طی یک دهه گذشته جلو حرکت رو به جلو استان اصفهان را گرفته است.
او توضیح می دهد: مثلا در قم، مشهد و تبریز با تزریق هزارن میلیارد بودجه و اعتبار شاهد مدل شهری غربی هستیم، اما در اصفهان از ورودی شهر در فرودگاه گرفته تا ترمینال، مترو و همچنین تمام زیرساخت های گردشگری شاهد عقبگردی 20 ساله هستیم که دلیل آن، دیدگاه ضدیت پایتخت با اصفهان است که از دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد در کشور شکل گرفت. در آن زمان به صورت پنهانی دست به تغییر مرزهای غربی استان زده شد و برای منابع آبی بیشتر، یان‌چشمه را از اصفهان جدا کردند.
ادعاها تمامی ندارد!
سپهریان می گوید: متاسفانه ادعای مرزهای اصفهان از سوی دیگر استان ها تمامی ندارد و حتی برخی از مدیران ندوشن یزد نسبت به ورزنه و تالاب گاوخونی ادعای مالکیت می کند و از سوی دیگر به صورت بی صدا بخشی از گلپایگان و خوانسار از سوی از استان مرکزی مورد تصرف قرار گرفته و جالب است که بعد از این تعرض، در برخی اخبار مناطق دارای پتانسیل میراث بشری در منطقه به نام استان مرکزی معرفی شده است.
او توضیح می دهد: در سفر به گلپایگان متوجه می شوید که از ناحیه کمره، بخش هایی از این شهرستان جدا و به استان مرکزی الحاق شده است. این مناطق با پتانسیل تاریخی و زیست محیطی بالا که سند تاریخی آن به نام استان اصفهان و شهرستان گلپایگان صادر شده در سکوت و بی توجهی مدیران استان، امروز از اصفهان گرفته شده است.
او با بیان اینکه منطقه آران و بیدگل نیز با داشتن کویر مرنجاب جدای از موضوع گردشگری، دارای پتانسیل مواد معدنی همچون پتاس است، بنابراین در این سکوت و بی توجهی مدیران، تمایل قم برای پیشروی در این منطقه نیز وجود دارد و احتمال می رود قم حتی سالی ده متر خط مرزی خود را پایین تر بیاورد.
او در خصوص احتمال جدا شدن چادگان از اصفهان نیز، می گوید: منطقه چادگان، فریدن و فریدون شهر دارای یک منبع عظیم آبی است که وارد دز، قمرود و یا رودخانه اناربار می شود و در صورت جدا شدن چادگان از اصفهان، باید دید که آیا قم نیز به دنبال این است که اصفهان دیگر مالکیتی بر منابع آبی آن نداشته باشد و خود به تنهایی بتواند آن را مدیریت کند. از سوی دیگر با این اتفاق سرچشمه های دز از اصفهان جدا می شود که در این شرایط دیگر رودخانه های فرعی که گاه تغذیه کننده سد زاینده رود هستند را دیگر نخواهیم داشت و نتیجه آن نابودی شهر اصفهان خواهد بود.
این استاد دانشگاه تاکید می کند: اگر چادگان به چهارمحال و بختیاری ملحق شود، همین باقی مانده آب زاینده رود به روی اصفهانی ها بسته خواهد شد.
سکوت در هرم مدیریت
او با انتقاد بر سکوت مدیریت استان اصفهان نسبت به این مسئله و نگاه اصفهان ستیزی، معتقد است: مشخص نیست در این دست درازی ها که شاید در دیگر مرزهای استان به صورت پنهانی در حال رخ دادن است، آیا مدیران اصفهان نیز از این اتفاقات بی خبرند و یا تهران نسبت به تغییر مرزهای استان بی تفاوت است؟
سپهریان می گوید: امروز بسیاری از مدیران اصفهانی با افکار کوتاه، تنها به فکر میز خود هستند، اما اگر مدیرانی همانند شهید خرازی و همت داشتیم، امروز شاهد دست درازی در این استان نبودیم.
او با تاکید بر اینکه برای کنترل این اتفاقات باید مناطق مرزی استان اصفهان همچون ورزنه، آران و بیدگل، گلپایگان و ... را از حالت بن بست خارج کنیم، می گوید: باید اتوبانی از اصفهان به سمت ندوشن اجرا شود تا مردم ورزنه از این حالت بن بست خارج شوند.
او معتقد است: تا زمانی که مردم ورزنه در این بن بست قرار دارند و زاینده رود تنها محل درآمد مردم آن باشد و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و یا سازمان های مسئول اکوتوریسم کویری، اجازه رشد کویر ورزنه را ندهد، احتمال می رود که حتی مردم این شهر نیز زمانی برای تغییر شرایط زندگی خود، صلاح را در الحاق به یزد بدانند؛ چرا که اکنون استان یزد علاوه بر لوله انتقال آب از زاینده رود، با دریافت مجوز و حتی بودجه در حال احداث لوله دوم انتقال آب از این رودخانه است و متاسفانه مدیریت اصفهان نیز همچنان به سکوت خود ادامه می دهد. به گفته او، تنها با عبور مسیر ترانزیتی اصفهان-یزد از شهر ورزنه می توان برای مردم این منطقه اشتغال و در نهایت امید ایجاد کرد.
این استاد دانشگاه، همچنین راهکار ورزنه را برای حفاظت از مرزهای آران و بیدگل و خروج این شهرستان از بن بست پیشنهاد می دهد و می گوید: باید جاده ای در مسیر دامغان به سمت آران و بیدگل ایجاد کنیم و از سوی دیگر چاره ای به جز اجرای راه آهن اصفهان- جندق و جندق- نیشابور نداریم.
او با اعتقاد بر اینکه اگر تکه ای از استان جدا شود به دلیل اینکه در هر بخش قومیت های مختلفی سکونت دارند، نابودی اصفهان حتمی خواهد بود، پیشنهاد می دهد: با توجه به اینکه صیانت از مرزهای جغرافیای سیاسی، از وظایف شورای اداری است باید در اسرع وقت و با قید فوریت، کمیته‌ای از افراد آگاه برای ثبت و اطلاع رسانی مرزهای سیاسی، شفاف سازی مرزها و مرزبانی درون استانی تشکیل شود و همانند دیگر کشورهای دنیا باید مرزهای اصفهان با لیزر و جی پی اس کنترل شود، از سوی دیگر برای کنترل مرزها نیازمند نصب تابلوهای جدید غیرقابل حرکت هستیم.
ریحانه سجادی/ هفته نامه نوسان