جهان صنعت نوشت: با این همه روز گذشته خبر عرضه طلا و نفت در بورس کالا نشان داد دولت روی ابزار بورس کالا برای عرضه‌ها حساب ویژه‌ای باز کرده است. البته گفته می‌شود تفاوت نخست گواهی سپرده نفت با طرح گشایش نفتی که در دولت دوازدهم مطرح شد این است که گواهی سپرده نفت یک ابزار استاندارد و شفاف برای فروش است که به پشتوانه نفت موجود در مخازن یا انبارهای شرکت ملی نفت منتشر شده و به صورت فروش قطعی نفت بوده و سررسید ندارد، در حالی که اوراق سلف موازی استاندارد برمبنای عقد سلف منتشر شده و برای تامین مالی پروژها در چارچوب پیش‌فروش نفت در سررسید مشخصی در آینده انجام می‌شود. اوراق سلف جزو ابزارهای تامین مالی محسوب شده و سبب ایجاد تعهدات برای ناشر آن می‌شود که حجم و میزان انتشار آن می‌تواند تبعاتی را برای ایفای تعهدات در آینده داشته باشد اما در گواهی سپرده، ناشر (انباردار) ضامن تحویل کالا طبق شرایط اعلامی است.
اواسط تابستان بود که مدیرعامل شرکت ملی نفت به گواهی سپرده نفت‌خام اشاره و اعلام کرد که قرار است این طرح همسو با اقتصاد مقاومتی و مردمی‌سازی اقتصاد باشد و به تنوع روش‌های فروش در شرکت ملی نفت ایران کمک کند.
بر این اساس، گواهی سپرده نفت‌خام راه‌اندازی شده و از روز دوشنبه در بورس انرژی ایران قابل معامله می‌شود.
سرمایه‌گذاران به جای توجه به بازار ارز و طلا از این پس می‌توانند در طلای سیاه نیز سرمایه‌گذاری کنند. بازار ثانویه این گواهی راه‌اندازی شده است و این اوراق در بانک‌ها قابلیت تضمین شدن دارد. در کنار امکان سرمایه‌گذاری دلاری، در صورت درخواست دارنده، امکان تبدیل به ریال برای این اوراق وجود دارد. علاوه بر این، گواهی سپرده نفت‌خام یک ابزار خلاقانه و جدید است و دارندگان این اوراق، مالک فیزیک نفت‌خام خواهند بود.
«مجید عشقی» روز یکشنبه در آیین افتتاح معاملات شمش طلا در بازارهای مالی و مشتقه بورس کالای ایران، اعلام کرد: بسیار خوشحالیم که توانستیم در زنجیره ابزارهای سرمایه‌گذاری مربوط به کالا که یکی از ابزارهای جذاب سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران است، ورود کنیم.
وی افزود: این ابزارها از سالیان گذشته در بازار سرمایه راه‌اندازی شده و مورد استفاده قرار گرفته بود.
عشقی اعلام کرد: یکی از این ابزارهای مربوطه شمش طلا بود که راه‌اندازی آن با اراده وزارت صنعت، معدن و تجارت و نیز بورس کالا محقق شد و توانستیم به این مرحله برسیم که معاملات شمش طلا را افتتاح کنیم.
وی ادامه داد: بورس کالا در حوزه محصولات صنعتی و پتروشیمی نقش محوری داشته و به عنوان بازار شفاف به نقش خود عمل کرده است.
عشقی تاکید کرد: بورس کالا در سال ۱۴۰۱ به رکوردهای زیادی دست پیدا کرده است که طبق برآوردها حدود یک هزار هزار همت ارزش معاملات بوده و نزدیک به ۱۱۰ میلیون تن انواع کالا در این بازار معامله شد.
رییس سازمان بورس گفت: زمانی که گفته می‌شود کالایی در بورس کالا معامله می‌شود به طور حتم معاملات با منافع زیادی همراه خواهند شد.
وی اظهار داشت: بورس کالا به عنوان دماسنجی است که با استفاده از متغیرهای مختلف در این بازار و نیز از طریق دستگاه‌های مختلف به کمک بازار آییم.
عشقی اظهار داشت: اکنون با توجه به فعالیت بیش از ۱۵ سال بورس کالا همواره با فراز‌و‌نشیب‌هایی روبه‌رو هستیم که در نهایت به این جمع‌بندی رسیدیم که از این ابزار می‌توان برای تنظیم بازار بسیاری از کالاها استفاده کرد.
رییس سازمان بورس تاکید کرد: در حوزه طلا همکاری‌های خوبی با ذی‌نفعان این بازارها در گذشته وجود داشته و اخیرا هم با بانک مرکزی مذاکراتی را برای انتشار اوراق سلف داشتیم، در مدت زمان کوتاهی اوراق سلف بانک مرکزی راه‌اندازی شد و به بخشی از نیاز بازار جواب داد.
وی اظهار داشت: در ادامه بحث فروش سکه به صورت ربع سکه و تمام سکه از طریق ابزارهای بورس کالا در دستور کار قرار گرفت که نشان‌دهنده موفقیت همکاری نزدیک بورس کالا و بانک مرکزی است.
عشقی خاطرنشان کرد: با توجه به این سوابق گام دیگری را برداشتیم و شاهد بودیم که معضل جدی در حوزه معادن طلا به صورت عمده و برای فروش آن وجود دارد، درخواست و تقاضای زیادی برای طلا داشتیم که با همکاری نزدیک وزارت صمت و بورس کالا ابزار شمش طلا در بورس کالا راه‌اندازی شد تا سرمایه‌گذاران و مردم عادی بتوانند در قطعات کوچک یک گرمی سرمایه‌گذاری کنند.
رییس سازمان بورس گفت: در بسیاری از مواقع شاهد هستیم که مردم عادی برای حفظ قدرت خرید سرمایه‌هایشان وارد بازار کالاهای سرمایه‌ای می‌شوند که خسارت جبران‌ناپذیری را برای اقتصاد کشور دارد.
وی اعلام کرد: این ابزار، ابزار است که کمک‌کننده به تولیدکننده شمش طلا و معادن است و نیز ذخایر طلا را حفظ خواهد کرد، زیرا از این طریق می‌توان بررسی کرد که ذخایر طلا کجا نگهداری می‌شود و خزانه‌هایی که ثبت شده مورد نظارت هستند.
عشقی ادامه داد: یکی از ابزارهای خوبی که اخیرا زیرساخت آن در بازار سرمایه مورد نظر گرفته شده است، توثیق اموال دارایی‌های مالی است.
رییس سازمان بورس تاکید کرد: گواهی سپرده شمش به عنوان یک دارایی ابزار مالی شناخته شده و همه نهادها مانند بانک‌ها و دستگاه‌های قضایی که به بحث توثیق می‌پردازند می‌توانند این ابزار مالی را به صورت الکترونیک وثیقه‌گیری کنند و آن را مورد استفاده قرار دهند.
وی ادامه داد: امیدواریم با تکمیل این زنجیره زمینه جمع‌آوری سرمایه‌های خرد که به دنبال این هستند قدرت خرید خود را در برابر نوسانات موجود حفظ کنند، فراهم کنیم.
عشقی در ادامه به عرضه خودرو در بورس اشاره و تاکید کرد: بحث‌های زیادی برای عرضه خودرو در بورس و نحوه فروش آن پیش آمد، دود تصمیماتی که در هفت سال گذشته گرفته شد به چشم مصرف‌کننده رفت و باعث عدم توسعه این صنعت شد و دیگر محصول باکیفیت در اختیار مشتریان قرار نگرفت.
رییس سازمان بورس اظهار داشت: حتی آمار تولید شرکت‌ها کاهش محسوس داشت که با توجه به شرایط پیش آمده در اوایل امسال این بحث عرضه خودرو در بورس پیش آمد که هدف این بود تا از نحوه حاکم قیمت‌گذاری در بازار فاصله بگیریم.
وی گفت: اتفاقاتی که در چند ماه گذشته رخ داد و اصلاح قیمتی که در ۲ سال تعیین شده بود می‌تواند به نفع مصرف‌کننده و تولیدکننده باشد.
عشقی اظهار داشت: برای اینکه شرکت‌های موجود در این صنعت که جزو صنایع استراتژیک هستند و سهم زیادی را در بحث اشتغال دارند، توسعه پیدا کنند از وزارت صمت درخواست کردیم با توجه به مصوبات موجود، قیمت‌گذاری جدید به گونه‌ای باشد که ضرر و زیانی را با خود به همراه نداشته باشد و با توجه به ایجاد سود منطقی، تولیدکنندگان بتوانند سال آینده با توجه به برنامه‌هایشان برای افزایش تولید و کیفیت خودرو محصولات بهتری را در اختیار مردم قرار دهند.
عرضه خودرو در بورس کالا براساس قوانین
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس از عبور ارزش معاملات بورس کالای ایران از هزار هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ خبر داد.
محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در آیین افتتاح معاملات شمش طلا در بازارهای مالی و مشتقه بورس کالای ایران با اشاره اینکه بعد از انقلاب، ساختار بازار سرمایه را پذیرفتیم و شاهد ظرفیت بسیار مطلوب در اقتصاد هستیم، اظهار کرد: اگر ساختار بازار سرمایه را قبول می‌کنیم، باید الزامات آن را نیز بپذیریم.
پورابراهیمی در این خصوص تاکید کرد: جنس بازار سرمایه الزامات خاص خود را دارد و در راستای جلوگیری از رانت، افزایش کارایی و شفاف‌سازی باید قواعد مربوط به آن را نیز بپذیریم.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه ارزش معاملات بورس کالای ایران از هزار هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ عبور کرد، اظهار کرد: ارزش معاملات بورس کالا با رشد ۵۶ درصدی و حجم معاملات نیز با رشد بیش از ۵۳ درصد روبه‌رو بود.
پورابراهیمی همچنین از دو الزام اقتصادی سخن به میان آورد. به گفته او الزام نخست، این است که نظام دستوری را در ارتباط با حوزه تصمیم‌گیری بازار سرمایه تفکیک کنیم، چراکه تصمیم‌های دستوری در حوزه ارزی می‌تواند برای اقتصاد هم مانع و هم مخرب باشد.
وی با اشاره اینکه نخستین درخواست ما از رییس‌جمهور توجه به الزامات در زمینه قیمت‌گذاری دستوری است، اظهار کرد: دومین الزام مقوله قیمت‌گذاری دستوری در زمینه خدمات و کالاهاست که بهتر است سیاست‌ها در این زمینه به نفع مصرف‌کننده و تولیدکننده باشد.
به گفته رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اعمال تصمیم‌های دستوری به نفع مردم نیست و قیمت‌گذاری دستوری آفت اساسی در اقتصاد است که نفع آن نه به تولیدکننده می‌رسد نه به مصرف‌کننده.
پورابراهیمی همچنین اظهار کرد: اگر در زمینه قیمت‌گذاری دستوری تصمیم کارشناسی اتخاذ نشود، با آسیب‌های جدی روبه‌رو می‌شویم.
وی در پایان درباره عرضه خودرو در بورس کالا نیز گفت: الزام عرضه خودرو در بورس کالا براساس ضوابط و قوانین و مقررات موجود هم امکان دارد و هم قابل انجام است.