عباس رضایی- استاندار اصفهان اوایل تیرماه امسال در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان، تاکید کرد که وضعیت آب در استان نه به صورت کم‌آبی، بلکه بحرانی است و تمام دستگاه‌ها و مردم باید برای عبور از این مُعضل، همکاری کنند؛ امروز بی‌آبی، معضل بزرگ اصفهان است و وقتی آب نباشد نه تنها حیات نیست، بلکه فرهنگ و زندگی و دیگر اقدامات دستگاه‌ها نیز وجود ندارد، بنابراین باید در این بخش، نگاهی فرادستگاهی، کلان و استانی داشته باشیم. همچنین بنابر اعلام شرکت آب منطقه ای اصفهان، شرایط سد زاینده رود بحرانی است و به دلیل کاهش بارش ها در سال آبی جاری، امروز ذخیره سد زاینده رود به ۳۸۸ میلیون مترمکعب رسیده و به نظر می رسد ادامه این وضعیت، شرایط تامین آب شرب اصفهان را به خصوص با افزایش دمای هوا بحرانی تر کرده است تا جایی که طی روزهای پایانی هفته گذشته ۴۰ دستگاه تانکر با ظرفیت ۶ تا ۲۶ هزار لیتر و در مجموع با حجم ۶۰۰ هزار لیتر در سطح شهر اصفهان آبرسانی سیار انجام دادند.
رهاسازی حقابه ها
این در حالیست که کشاورزان اصفهانی طی دو ماه گذشته با پافشاری و تجمعات بسیار اصرار بر گرفتن حقابه های خود داشتند و دامنه این اعتراضات تا جایی پیش رفت که در نهایت مدیران استان و شرکت آب منطقه ای اصفهان تصمیم گرفت اگرچه آب اندک است، اما حجم کمی از این حقابه ها را رهاسازی کند. البته پنجم تیرماه امسال رئیس حوضه آبریز زاینده رود درباره جریان زاینده رود در شهر و همچنین تحویل حقابه کشاورزان گفته بود «با توجه به اینکه امسال بارندگی نداشته‌ایم و سد زاینده‌رود خالی است، جاری شدن رودخانه امکان پذیر نیست، البته تنها قرار است تأمین آب برای باغات غرب استان اصفهان در مدت کوتاهی انجام شود تا از خشک شدن این باغات جلوگیری شود و تاریخ انجام آن هم مشخص نیست. به گفته هوشنگ ملایی، نخستین دغدغه مسئولان تأمین آب شرب اصفهان است و آب سد تنها برای تأمین آب شرب اصفهان در نظر گرفته شده و مردم نیز باید صرفه‌جویی کنند و همراهی لازم را داشته باشند. با وجود اظهارات مدیر حوضه آبریز زاینده رود، در نهایت ها فشارهای کشاورزان به ثمر نشست و به گفته سرپرست معاونت حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان، خروجی آب از سد زاینده رود براساس مصوبات کارگروه سازگاری با کم آبی با حجم محدودی و صرفاً برای جلوگیری از خشک شدن درختان باغات غرب استان از نهم تیرماه افزایش یافت. بنابر اعلام محمود چیتیان، با توجه به ذخیره سد زاینده رود آب رها شده تا محدوده کانال نکوآباد جریان می یابد، اما زاینده رود در اصفهان جریان پیدا نمی کند. این صحبت ها دوباره موجب واکنش تند کشاورزان شرق اصفهان شد و در نهایت بعد از اعتراضات و جلسات مختلف شامگاه نوزدهم تیر ماه، آب زاینده رود از سد نکوآباد به سمت شرق اصفهان رهاسازی برای کشت کشاورزان رهاسازی شد و روز یکشنبه دوباره پهنه خشک زاینده رود در شهر اصفهان بعد از 10 ماه خشکی اندکی سیراب شد.
جای شکرش باقی است
به گفته محمود جیهانی- عضو شورای میراب های استان اصفهان، حجم ۳۰ میلیون مترمکعب آب در این دور از بازگشایی زاینده رود در نظر گرفته شده است که در حد غرق کردن زمین های کشاورزی است و اگرچه با این میزان آب نمی توان دست به کشت زد، اما همین که باغات و کشت های ریشه ای نابود نمی شوند هم جای شکرش باقی است. باید توجه داشت که تامین حقابه کشاورزی، حق کشاورزان شرق و غرب اصفهان است و امیدواریم با اقدامات اساسی یک بار برای همیشه موضوع زاینده رود حل شود.
به گفته سرپرست معاونت حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، جریان آب زاینده رود از زمان بازگشایی سد نکوآباد به مدت ۱۰ روز تنها برای آبیاری باغات شرق اصفهان در نظر گرفته شده است و هر باغی که در این منطقه و در مسیر رودخانه قرار گرفته باشد از این سهم آب بهره مند خواهد شد که شامل رودشت تا برآنات و شهر اصفهان است و تنها حدود هشت روز زاینده رود در اصفهان جاری باشد. محمود چیتیان افزود: مطابق اسناد موجود با توجه به اینکه حقابه کشاورزان شرق بیش از غرب اصفهان است، حجم آب رهاسازی بیشتر خواهد بود. وی اما درباره برخی نگرانی ها بابت تامین آب شرب و مطالبه شرکت آبفا برای تکمیل هر چه سریعتر فاز اول سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ، گفت: تقریبا ۹۵ درصد فاز اضطراری سامانه دوم اصفهان بزرگ به اتمام رسیده و امیدواریم تا پایان تیر ماه حجم آبی را از طریق این سامانه برای تامین آب شرب اصفهانی ها تامین کنیم، البته شرکت آب منطقه ای اصفهان به صورت شبانه روزی برای اجرای هر چه سریع تر فاز اضطراری سامانه دوم اصفهان بزرگ تلاش می کند.
از نان شب واجب تر
سرپرست معاونت حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان تصریح کرد: درحال حاضر شرکت آب منطقه ای با ظرفیت کامل آب را تحویل تصفیه خانه باباشیخعلی می دهد تا در اصفهان با کمترین قطعی آب شرب مواجه شویم. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان نیز با تاکید بر اینکه لیتربه لیتر آب شرب اصفهان مدیریت می شود، گفت: راه اندازی سامانه دوم آبرسانی از نان شب برای اصفهانی ها واجب تر است و تامین پایدار آب شرب جمعیتی بالغ بر ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در استان ضرورت دارد، بنابراین راه اندازی سامانه دوم آبرسانی از نان شب برای اصفهانی ها واجب تر است، چراکه درحال حاضر برای تامین آب شرب پایدار با کمبود ۴.۳ مترمکعب آب در ثانیه مواجه هستیم. به گفته هاشم امینی، راه برون رفت از چالش کم آبی در اصفهان را بهره برداری از سامانه دوم آبرسانی است و انتظار می رود در آینده نزدیک با راه اندازی فاز اضطراری سامانه دوم آبرسانی، مشکل کاهش فشار آب در ۵۷ شهر و ۳۸۰ روستای تحت پوشش سامانه آبرسانی اصفهان بزرگ برطرف شود.
اکبری- معاون بهره برداری و توسعه شرکت آبفای اصفهان نیز گفت: اگر دمای هوا به ۴۱ درجه برسد، حدود یک مترمکعب با کمبود آب مواجه می شویم که این شرایط تامین آب را سخت تر می کند. وی با تاکید بر ضرورت هر چه سریع تر ورود فاز اضطراری سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ، ادامه داد: پیش از این اصفهان ظرفیت ۳.۲ مترمکعب بر ثانیه آبدهی چاه های فلمن را داشت که به سامانه اول آبرسانی اصفهان کمک می کرد، اما به دلیل خشک شدن رودخانه زاینده رود این چاه ها به طور کامل از مدار خارج شد، بنابراین ظرفیت آبدهی چاه های فلمن امروز به صفر رسیده است و امروز تنها از طریق تصفیه خانه باباشیخ علی و چاه های عمیق و نیمه عمیق داخل شهرها و روستا به (۵۸ شهر و ۳۸۰ روستا) آبرسانی می کنیم. وی درباره آبرسانی سیار در برخی نقاط شهر اصفهان، گفت: اگر افت فشار آب شدید باشد برخی طبقات دچار چالش آبرسانی می شوند، بنابراین ناچار به آبرسانی سیار به صورت موقت هستیم، البته در تلاشیم هیچ نقطه ای از شهر اصفهان نیازمند آبرسانی سیار نشود و اگر این اتفاق رخ داد با سرعت، با تنظیم شبکه به دنبال رفع محدودیت می رویم. به گفته اکبری، هر نقطه ای که درگیر افت شدید فشار آب شود از سوی شرکت آبفا به سرعت شبکه و تاسیسات آن منطقه کنترل می شود تا مشکل تامین آب شرب مردم برطرف شود، اما محدودیت منابع آب هر لحظه موجب تبعات افت شدید فشار آب در شبکه می شود، بنابراین نیازمند همراهی مردم در مصرف بهینه آب هستیم.
حال باید دید، جریان 10 روزه زاینده رود اگرچه اندکی موجب آرامش اندک کشاورزان حقابه دار اصفهان می شود، اما در تامین آب شرب اصفهانی ها اثر منفی خواهد گذاشت و یا اینکه آبرسانی سیار را در نصف جهان بیشتر می کند.