سجاد خداکرمی: مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق کشور، درباره وقوع ناپایداری در برق‌رسانی به مشترکان خانگی و خاموشی‌های گسترده در کشور با بیان اینکه هم اکنون به دلیل گسترش سرمای هوا در کشور و افزایش مصرف گاز به وسیله بخش خانگی، اولویت با تأمین گاز بخش خانگی است تا مشکلی در گرمایش منازل هموطنان ایجاد نشود، خاطرنشان کرد: «میزان سوخت تحویلی به نیروگاه‌های کشور کاهش یافته است.» او با بیان اینکه هم‌اکنون ناچار به اعمال خاموشی‌های ناشی از محدودیت سوخت نیروگاه‌ها در کشور شده‌ایم، تأکید کرد: «این اقدام در جهت پایدار نگه‌داشتن شبکه برق بسیار ضروری است و در صورتی که مردم به‌ویژه در مناطق گرمسیر، میزان مصرف برق و گاز خود را در حدود ۱۰درصد کاهش دهند، بلافاصله خاموشی‌های اضطراری ناشی از این شرایط لغو خواهد شد.» رجبی مشهدی با اشاره به اینکه در این شرایط نیروگاه‌ها باید از سوخت مایع استفاده کنند، گفت: «با توجه به مشکلات تأمین سوخت در مناطق سردسیر و برفی کشور، از هموطنان انتظار داریم به طور جدی به کاهش مصرف خود اقدام کنند تا به‌زودی خاموشی‌هایی اعمال‌شده برطرف شود.»
این مقام مسئول صنعت برق البته در بخش دیگری از سخنانش طی اظهارات تعجب‌برانگیزی گفت: «مصرف گاز در کشور به ۶۰۰میلیون متر مکعب رسیده که تا به امروز بی‌سابقه بوده است.» این در حالی بود که بنا به گزارش‌های شرکت ملی گاز، مقام‌های این شرکت مصرف روزانه مشترکان خانگی در برخی روز‌های پایانی دی‌ماه و اوایل بهمن‌ماه جاری نیز به ٦٠٠میلیون متر مکعب رسیده بود و به همین سبب نیز کارشناسان هشدار‌هایی برای مدیریت این شرایط و تحمیل‌نشدن آن به نیروگاه‌های حرارتی و اختلال‌نداشتن در برق‌رسانی به مشترکان خانگی و صنعتی را در همان زمان داده بودند اما با این همه تکرار این میزان از مصرف گاز درنهایت عملکرد برخی نیروگاه‌ها را با کاهش روبه‌رو کرد و درنهایت جریان برق‌رسانی در کشور با اختلال روبه‌رو شد.»
ناپایداری در برق‌رسانی تا کی ادامه خواهد داشت؟
تا لحظه تنظیم این گزارش مقامات مسئول صنعت برق کشور از زمان دقیق پایان این شرایط بی‌ثبات در برق‌رسانی به مشترکان خانگی اظهار بی‌اطلاعی کردند و آن را به شرایط پایدار گازرسانی به نیروگاه‌های حرارتی موکول کردند. اما تعجب‌برانگیز آنکه اگر مصرف روزانه ٦٠٠میلیون متر مکعبی گاز از سوی مشترکان خانگی را بنا به گفته مسئولان صنعت برق دخیل در قطعی‌ها بدانیم، زبان آمار‌ها از تولید و انتقال گاز در کشور چیز دیگری می‌گوید. بنا به گفته‌های برخی مسئولان شرکت ملی گاز، تولید روزانه این فرآورده حدود ٨٥٠میلیون متر مکعب است و انتقال آن نیز بنا به گفته مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران طی برخی روزها در هفته‌های اخیر نزدیک به ٨٠٠میلیون مترمکعب بوده است که از آن به‌عنوان یک رکورد و دستاورد یاد کرده‌‌اند.
اگر به آخرین گزارش‌های ارایه‌شده از مصرف بخش‌های دیگر همچون صنعت، تجاری و عمومی، کشاورزی، پتروشیمی و... نگاهی بیندازیم که سرجمع آنها به حدود ٢٠٠میلیون متر مکعب در روز می‌رسد، در نتیجه و با توجه به آنکه به گفته مسئولان قطعی گاز بخش صنعت در دستور کار برای هفته‌های گذشته قرار گرفته است و بنا بر همین گفته‌ها به سبب اولویت بخش خانگی دیگر بخش‌های مصرف نیز بنا بر اولویت در نوبت قطعی قرار می‌گیرند، درنهایت نیروگاه‌ها پیش از بخش خانگی با قطعی و ناپایداری در سوخت‌رسانی باید مواجه شوند.
این همه در شرایطی است که مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران اخیرا گفته است که در حال حاضر شبکه گاز کشور از توان و ظرفیت انتقال روزانه ۹۰۰میلیون مترمکعب گاز در روز برخوردار است و حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، نیز روز گذشته طی گفته‌های کوتاهی در کنفرانس خبری خود و در اشاره‌ای به تولید گاز در کشور گفت: «تا آخر سال جاری تولید گاز به یک میلیارد متر مکعب خواهد رسید.»
خاموشی در کدام سطح
خاموشی‌های گسترده برق که ناگهانی و بدون اطلاع رخ داد، مشترکان بسیاری را با سختی‌های جدی مواجه کرد. روز گذشته و بنا بر گزارش رسانه‌ها در استان‌های تهران، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، مازندران، گیلان، خراسان رضوی و خراسان شمالی و سمنان رخ داد در شرایطی است که گویا طی روز‌های آینده نیز باید در انتظار تکرار آن در این استان‌ها یا برخی استان‌های دیگر باشیم. بنا به گفته مقام‌های سازمان هواشناسی موج جدیدی از سرما از امشب به کشور وارد می‌شود و کمابیش تا اواخر هفته میهمان خواهد بود، بر همین مبنا چندان نمی‌توان امید داشت که مصرف خانگی گاز کاسته شود و هر چه زودتر لازم است تا مقامات مسئول در صنعت برق چاره‌ای عاجل برای ناپایداری در شبکه بیندیشند، هر چند که بنا بر شواهد این مقامات به کاهش مصرف امید بسته‌اند و آن‌طور که حسن بکلو، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق آذربایجان‌غربی روز گذشته گفته «در صورتی که مردم به‌ویژه در مناطق گرمسیر میزان مصرف برق و گاز خود را حدود ۱۰درصد کاهش دهند، بلافاصله خاموشی‌های اضطراری ناشی از این شرایط لغو خواهد شد»؛ به نظر چاره دیگری به نظر مسئولان مرتبط نمی‌رسد.
در کنار این همه موضوع دیگری که قطعی چند ساعته برق روز گذشته در پی داشت، مسأله‌ای بود که دامنگیر شهروندان تهرانی شد و آن نیز قطع جریان برق چراغ‌های راهنمایی و رانندگی بود که در چندین منطقه از سطح شهر موجب به‌هم‌ریختگی و بی‌نظمی شدید در سطح معابر شد و گره‌های ترافیکی جدی را ایجاد کرد. در این‌باره رئیس مرکز کنترل ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی تهران درباره گستردگی قطع برق در مناطق شهر گفت: «براساس گزارش دریافتی در مناطق ۱، ۲، ۱۱، ۶، ۱۲، ۴، ۲۰ و... برخی از چراغ‌ها قطع شدند.»
حال باید تنها نظاره‌گر عملکرد مسئولان در مدیریت این مهم بود که در روزها و هفته‌های مانده از زمستان و سرما، برق و شاید گاز مشترکان خانگی چه سرنوشتی می‌یابد و آیا امید به شهروندان برای کاهش مصرف سرنوشت‌ساز خواهد بود یا دست‌اندرکاران راه‌حل دیگری در شرایط نکاستن از مصرف در آستین دارند.