دروغ می‌گویند/ کارشان افتضاح است

تهیه طرح مرمت بنا یکی از اصولی‌ترین نکات برای مرمت هر بنایی است. بخصوص که این بنا اثر نفیسی چون گنبد شیخ‌لطف‌الله باشد که از ارزش جهانی برخوردار است. در این صورت طرح ان باید با دقت کافی و توسط افراد متخصص تهیه شود. همانطور که ذکر شد شبهات در مورد تهیه و یا عدم تهیه این طرح از جمله مواردی است که موجب انتقاد کارشناسان و دوستداران میراث‌فرهنگی شده است.

 

احمد منتظر: دروغ است! دروغ می‌گویند! نه آسیب‌شناسی انجام شده،

نه طرح مرمت وجود دارد و نه اینکه مرمت را خوب اجرا کرده‌اند

 در همین رابطه احمد منتظر مدیرکل سابق میراث‌فرهنگی استان اصفهان ضمن تاکید به اینکه مرمت یک اثر نفیس جهانی نیازمند طرحی علمی که توسط کارشناسان خبره، اساتید دانشگاه و دانش آموختگان علم مرمت تهیه شده باشد، است در پاسخ به ادعای مسئولین مبنی بر تهیه گزارش آسیب‌شناسی و طرح مرمت گفت: دروغ است! دروغ می‌گویند! نه آسیب‌شناسی انجام شده، نه طرح مرمت وجود دارد و نه اینکه مرمت را خوب اجرا کرده‌اند. همه چیزشان افتضاح است. اینکار باید به صورت موضعی انجام می‌شد. حتی اگر ادعا دارند زیر کاشی‌ها پوک بوده است، بازهم باید کار را موضعی انجام می‌داند زیرا همه گنبد که پوک نبوده بلکه برخی از نواحی گچ‌های زیرش فرسوده شده بود. نه اینکه با یک مرمت غیر اصلولی کل ترک گنبد را پایین آورند و کار را خراب کردند. از سوی دیگر هم ادعا می‌کند با بارش باران رنگ ترک مرمت شده تیره می‌شود. خوب معلوم است رنگ آجرها و کاشی‌ها در اثر باران برخورد با آب تیره می‌شود اما مجددا وقتی آفتاب تابید و خشک شد به همان رنگ اکنونش بازمی‌گردد.

 

گزارش‌های آسیب‌شناسی مرمت کجاست؟

فریماه هوشیار کارشناس ارشد مرمت ابنیه تاریخی نیز با تاکیدگفت: تاکنون توضیحات مسوولین اداره میراث فرهنگی استان اصفهان و مدیر پایگاه نقش جهان نتوانسته است کارشناسان مرمت ابنیه و آثار و همچنین استاد کاران کاشی کار و متبحرینی که در زمینه ی پخت کاشی و نصب و اجرای آن پیشینه ای طولانی دارند را قانع نماید.

هوشیار افزود: با توجه به قراین و مشاهدات انجام شده مسجد شیخ لطف الله از لحاظ سازه ای دچار اشکال شده است و نیازمند آسیب شناسی دقیق و همه جانبه از پی تا گنبد است. باید گزارشی از آسیب‌های موجود تهیه شود تا بتوان نسبت به رفع آن اقدام کرد. او تصریح کرد: ازسوی دیگر با اجازه میراث‌فرهنگی اصفهان نای‌کشی اطراف گنبد که برای دفع رطوبت بستر زیرین مسجد از زمان‌های دور تعبیه شده است مسدود و باعث حبس رطویت شده. موضوعی که مورد تایید و تاکید جدی مرتضی فرشته‌نژاد و مهندس رسام نیز قرار گرفته است.

 

 فریماه هوشیار: با توجه به قراین و مشاهدات انجام شده مسجد شیخ لطف الله

از لحاظ سازه ای دچار اشکال شده است و نیازمند آسیب شناسی دقیق است

 

این کارشناس ارشد مرمت در ادامه درمورد لزوم تهیه طرح آسیب‌شناسی میدان نقش‌جهان گفت: بارها صاحب‌نظران و دلسوزان میراث‌فرهنگی، از مسئولین خواستار تهیه گزارش دقیق آسیب‌شناسی از کل مجموعه جهانی نقش‌جهان که شامل تمام راسته‌های بازار، عمارت‌ عالی‌قاپو و مساجد آن می‌شود شده‌اند. مدیریت میراث‌فرهنگی اصفهان نیز در پاسخ ادعا می‌کند چنین مطالعاتی انجام شده است. اما وجود چنین مطالعاتی بعید به‌نظر می‌رسد. زیرا مدیرپایگاه نقش‌جهان با پرخاشگری از ارائه این گزارش به کارشناسان سرباز می‌زند.

هوشیار همچنین عدم وجود مطالعات دقیق برای مرمت را ضعف بزرگی دانست که اکنون در دورنگ شدن این گنبد نفیس خود را نشان داده است و تاکید کرد: در تمامی دستورالعمل‌ها و منشورهای مرمتی و حفاظتی که برخورد با میراث جهانی باید بسیار با احتیاط و پس از طی مراحل متعدد و تایید و تصویب گروه مشاورین و با حفظ اصالت بنا و دخالت حداقل انجام شود .همچنین در طی فرایند مرمت نیز حضور ناظرین مستقل و نظارتهای مستمر و تهیه مستندات و گزارش الزامی است. حتی در بسیاری از موارد گزارش این فرایند به صورت کتاب در دسترس عموم قرار می‌گیرد. روندی که به نظر نمی‌رسد در مورد این گنبد انجام شده باشد. زیرا مدیر پایگاه نقش جهان از ارائه گزارش این فرایند مانند گزارش آسیب‌شناسی به کارشناسان امتناع می‌کند و با پرخاشگری می‌گوید من وظیفه ندارم گزارش را در اختیار هرکسی قرار دهم. درحالی که در درجه اول کارشناسان هرکسی نیستند و در درجه دوم این میراث‌، میراث جهانی است و هرکسی که بخواهد حق دارد در مورد اتفاق‌های رخ داده در آن بداند. اگر چنین گزارشی وجود دارد پس کجاست؟ چرا نشان نمی‌دهید؟

ما بیمار هستیم /چرا کسی عذرخواهی نکرد؟

ازسوی دیگر مسئولین میراث‌فرهنگی اصفهان در صحبت‌هایشان بارها اعلام کرده‌اند آماده شنیدن صحبت صاحب‌نظران هستیم؛ با این وجود در مقام عمل بنظر می‌رسد تاب شنیدن نظرات مخالف را ندارند با آوردن بهانه‌های گوناگون و زیر سوال بردن منتقدین سعی در توجیه عملکرد خود دارند. این را از صحبت کارشناسان و دوستدارن میراث‌فرهنگی با رسانه‌های گوناگون می‌توان متوجه شد.

مهدی جعفری‌نوگورانی مرمت‌گر ابنیه تاریخی و رئیس هیات‌مدیره بنیاد آریا در این مورد به "نوسان" گفت: پرسش اصلی اینجاست که چرا هیچ‌یک از مسئولین میراث‌فرهنگی کشور در برابر آسیبی که به این اثر نفیس جهانی وارد شده است نه عذرخواهی کردند و نه واکنشی نشان دادند. از مسئولین اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان اصفهان که انتظاری نداریم، زیرا عملکرد آنها باعث تکرار فجایع زیادی طی سال‌های گذشته شده است. از طرف دیگر در موارد مشابه مانند گذرآقانجفی، آقای طالبیان با حضور در محل حادثه و گفتگو با خبرنگاران سعی در عادی جلوه دادن ماجرا داشتند. اما اینبار سکوت کردند تا در زیر سایه حوادث سیاسی روز این فجایع پنهان شود.

 

جعفری‌نوگروانی: به تازگی مدیرکل میراث‌فرهنگی در نشستی، منتقدین و معترضین

به مرمت اخیر را "بیمار" خطاب کردند؛ منظورشان ما، دوستداران میراث‌فرهنگی بودیم

 

جعفری‌نوگروانی ادامه داد: از طرف دیگر به تازگی آقای الهیاری مدیرکل محترم میراث‌فرهنگی استان اصفهان در نشستی دوستانه با اعضای تشکل‌های مردم‌نهاد و کارشناسان منتقدین و معترضین به مرمت اخیر را "بیمار" خطاب کردند و اعلام کردند گروهی مرض دارند این همه نقد به مرمت گنبد می‌کنند. منظور ایشان ما، دوستداران میراث‌فرهنگی بودیم. بله، درست می‌گویند! من حرف ایشان را تایید می‌کنم! ما بیمار هستیم که هر بار از سر دلسوزی، نسبت به عملکرد اشتباه مدیران میراث اصفهان واکنش نشان می‌دهیم، آنها را مسولانه نقد می‌کنیم تا جلوی فاجعه را بگیریم؛ اما متاسفانه فجایع مدام تکرار می‌شود. بیمار هستیم و بیماری ما هم درمان نمی‌شود مگر اینکه مسئولان میراث‌فرهنگی کشور به مدیران اداره‌کل میراث اصفهان واکنس درستی نشان دهند.

او ادامه داد: ازسوی دیگر همین آقای الهیاری چندین بار اعلام کردند: "من پیش از اینکه یک شخصیت دانشگاهی باشم یک مدیر سیاسی هستم". درست هم می‌گویند چون اگر غیر از این بود با این همه فاجعه به بار آمده در اصفهان خیلی وقت پیش باید تغییر می‌کردند.

این مرمتگر ابنیه تاریخی افزود: از سوی دیگر این مرمت به لحاظ فنی هم دارای ایراد است. علت آن هم به مافیای درونی سازمان بر می‌گردد که طی سال‌ها یک‌سری پیمانکار جدی و ثابت درون آن رشد کردند که اکنون برای خودشان خداوندی شده‌اند چنانچه هیچ فرد دیگری را قبول ندارد. شاهد آن هم حذف ناظر پروژه در هنگام عملیات است و صحبت‌های خانم خطابخش که می‌گوید ما از گنبد اسکن لیزر انجام دادیم اما پیمانکار درست دانست دستی کار را پیش ببرد. یعنی اینکه پیمانکار آنقدر قدرت پیدا کرده بود که هم طرح مرمتی را کنار بگذارد هم ناظر را حذف کند.

 

شایسته‌سالاری گم شده است

ازسوی دیگر شنیدها حکایت دارد به تارگی آقایان محبعلی و جبل‌عاملی به‌عنوان ناظر برای ادامه پروژه مرمت این گنبد انتخاب شده‌اند. این درحالی است که طی دوماه گذشته با وجود تمام نقدهای کارشناسان و صاحب‌نظران این افراد مهر تایید را پای این پروژه زده‌اند و جواب روشنی هم برای تایید خود ارائه نکرده‌اند.

 

احسان رعنایی: انتخاب ناظران جدید نشان می‌دهد

اداره‌کل میراث‌فرهنگی هیچ رویکردی برای اصلاح خود و پاسخ به افکارعمومی ندارد

 

احسان رعنایی فعال میراث‌فرهنگی، در این مورد به خبرنگار "نوسان" گفت: انتخاب این افراد نشان می‌دهد اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان اصفهان هیچ رویکردی برای اصلاح خودش و پاسخ درستی به افکارعمومی ندارد و همچنان در پی پاک کردن تبرئه کردن خودش و فریب افکارعمومی است. از سوی دیگر وقتی به سابقه کاری آقای جبل‌عاملی در بدنه شرقی چهارباغ نگاه می‌کنیم بازهم متوجه می‌شویم شایسته‌سالاری و توجه به عملکرد گذشته افراد در میراث‌فرهنگی اصفهان چندان اهمیت ندارد و تنها تبانی‌ها پشت‌پرده مورد تایید است. همچنان که سوابق کاری مرمتگر اخیر این گنبد مورد تایید اساتید مرمت و کاشی‌کاران برای مرمت این گنبد نبوده است اما همچنان مسئولین میراث اصفهان تاکید بر ادامه این کار توسط ایشان دارد. این همان چیزی است که موجب نگرانی دوستداران میراث‌فرهنگی اصفهان می‌شود زیرا سوابق مجری، کارفرما و ناظرین پروژه نشان می‌دهند آنها صلاحیت انجام اینکار را ندارند.