اکوسیستم استارت‌‌آپ‌ها همیشه شاهد شکست‌های فراوانی بوده است و در واقع تعداد نسبتا کمی از استارت‌آپ‌ها می‌توانند در این عرصه موفق شوند، تا جایی که گفته می‌شود معمولا بیش از ۹۰ درصد استارت‌آپ‌ها شکست می‌خورند و در واقع نقش اصلی را همان چند درصد استارت‌آپ موفق باقی‌مانده بازی می‌کنند. با این اوصاف شاید سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها غیر منطقی به نظر برسد، اما در واقع توجیه اقتصادی خوبی برای سرمایه‌گذاری در این اکوسیستم وجود دارد. سرمایه‌گذاران خطرپذیر اغلب روی سبد گسترده‌ای از این کسب و کارهای نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند و البته تنها روی موفقیت تعداد کمی از آنها حساب می‌کنند. در واقع موفقیت همین تعداد از استارت‌آپ‌ها هم می‌تواند جبران سرمایه‌گذاری‌های شکست‌خورده دیگر آنها را هم بکند.

محبوب‌ترین استارت‌آپ‌های ناموفق
البته شکست در فضای استارت‌آپی لزوما هم به معنای از دست رفتن پول و سرمایه نیست، بلکه تجربه به‌دست آمده از این طریق در نهایت از کارآفرینانی که آن شکست را تجربه کرده‌اند، افراد توانمندتری می‌سازد. جالب اینکه اتفاقا سرمایه‌گذارهای خطرپذیر همواره به کارآفرینانی که تجربه شکست استارت‌آپی داشته باشند بیشتر علاقه نشان می‌دهند، چراکه می‌دانند آنها حداقل مسیر قبلی را که منجر به شکست شد دنبال نمی‌کنند. این روند در سال‌های اخیر و با رونق اکوسیستم استارت‌آپی ادامه داشته است. سال گذشته میلادی هم استارت‌آپ‌های مختلفی پا به این عرصه گذاشتند که در میان آنها تنها بعضی توانستند موفق شوند و بمانند.در مقابل بعضی دیگر حتی با وجود سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه هم شکست خوردند. با این اوصاف وب‌سایت معروف تک‌کرانچ به معرفی و بررسی ۱۰ شرکت نوپایی پرداخته است که بیشترین حجم سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۱۷ را دریافت کرده اما شکست خورده‌اند. این ۱۰ استارت‌آپ روی هم رفته ۷/ ۱ میلیارد دلار از سرمایه‌گذاران خطرپذیر و بانک‌ها دریافت کرده‌اند.

Beepi: این استارت‌آپ توانست در پنج مرحله از ۳۵ سرمایه‌گذار در مجموع ۹۵/ ۱۴۸میلیون دلار سرمایه جذب کند، اما در نهایت در ماه فوریه سال ۲۰۱۷ شکست خورد. این استارت‌آپ در واقع یک بازار مجازی برای خرید و فروش خودروهای دست‌دوم بود. در این بازار مجازی خودروها مورد بررسی قرار گرفته، کارشناسی و قیمت‌گذاری می‌شدند و در نهایت به مالک جدید تحویل داده می‌شدند. به این ترتیب فرآیند دلالی در این فضا از بین می‌رفت و خودروها با قیمت واقعی خرید و فروش می‌شدند. با این حال این استارت‌آپ نتوانست موفق شود. بسیاری معتقدند که شیوه مدیریتی آن مناسب نبود و سرمایه‌گذاری انجام شده در آن به خوبی تقسیم‌بندی نشده بود.

HomeHero: این استارت‌آپ هم در ماه فوریه سال گذشته میلادی شکست خورد. HomeHero در مجموع از ۷ سرمایه‌گذار در سه مرحله سرمایه‌ای برابر ۰۲/ ۲۳ میلیون دلار دریافت کرد. کارشناسان معتقدند که تصمیم «کیل هیل» مدیر عامل این شرکت برای پرداخت حقوق پایین به کارمندانش در نهایت به شکست این استارت‌آپ منجر شد. این استارت‌آپ حدود ۲۳ میلیون دلار سرمایه دریافت کرد تا فعالان امور خانه‌داری و بهداشت و مراقبت در خانه را به خانواده‌ها و افرادی که به آنها نیاز دارند، مرتبط کند.در همین راستا این شرکت با بیمارستان‌ها هم همکاری کرد و سرویسی را ارائه کرد که به افراد برای پیگیری و دنبال کردن شرایط سلامتی اعضای خانواده‌شان تحت مراقبت کارمندان HomeHero، کمک می‌کرد. هدف نهایی همکاری مستقیم با ارائه‌دهندگان خدمات بیمه‌ای بود که می‌توانستند هزینه‌های خدماتی مانند HomeHero را پوشش بدهند تا در نهایت احتمال نیاز به بستری شدن افراد در بیمارستان‌ها و هزینه بیشتر را کاهش بدهند.

Auctionata: این استارت‌آپ در واقع یک حراجی آنلاین متخصص در زمینه کالاهای لوکس، هنری، آنتیک و مجموعه‌های هنری بود که در نهایت با دریافت مجموع ۶۵/ ۹۵ میلیون دلار سرمایه از ۱۵ سرمایه‌گذار در ۶ مرحله، در ماه فوریه سال میلادی گذشته ورشکسته شد و شکست خورد. این شرکت از سال ۲۰۱۲ حراجی‌های آنلاین و خاصش را به‌صورت زنده پخش کرد و توانست توجه علاقه‌مندان را به خودش جلب کند. با این حال اما به خاطر مدل مالی اشتباه نتوانست از این سرمایه قابل توجه به خوبی بهره ببرد. این در حالی است که انتظارات مدیران این شرکت از میزان استقبال مخاطبان این حراجی چندان برآورده نشد و در نهایت این استارت‌آپ که در سال ۲۰۱۱ آغاز به کار کرده بود، در سال گذشته اعلام ورشکستگی کرد.

Quixey: استارت‌آپی که در ابتدا کارش را به‌عنوان یک ارائه‌دهنده جست‌وجوی موبایلی شروع کرد و سپس به طراحی و توسعه دستیارهای دیجیتالی برای اپلیکیشن‌ها پرداخت، در ماه می ‌سال گذشته ورشکسته شد. Quixey در مجموع چهار مرحله توانست ۹/ ۱۶۴ میلیون دلار سرمایه جذب کند و ارزشی برابر ۶۰۰ میلیون دلار داشت. با این حال اما این استارت‌آپ در حالی مشغول توسعه دستیارهای دیجیتالی خودش بود که شرکت‌های بزرگی مانند اپل و گوگل رقبای بزرگش بودند و حتی شرکت Viv که بعدا سامسونگ آن را خرید. زمانی این شرکت توانایی خودش را برای یافتن محتوای درون اپلیکیشن‌ها اعلام کرد و سپس تکنولوژی را توسعه داد که می‌توانست کاربر را از نتایج جست‌وجو مستقیما به کارهای شخصی مانند نمایش دوستان در فواصل جغرافیایی نزدیک یا پخش موسیقی دلخواه‌شان ببرد.Yik Yak: این استارت‌آپ هم که در ماه می ‌سال گذشته شکست خورد، در مجموع ۵/ ۷۳ میلیون دلار از ۹ سرمایه‌گذار در سه مرحله دریافت کرد. این شبکه اجتماعی که زمانی محبوبیت زیادی داشت، به دنبال حملات سایبری و انتشار محتوای نامناسب که برای کاربرانش ناخوشایند بود، شکست خورد. میزان دانلود اپلیکیشن این شبکه اجتماعی تا پایان سال ۲۰۱۶ کاهش ۷۶ درصدی داشت و به این ترتیب این شرکت شروع به اخراج گروه زیادی از کارمندانش کرد.

Sprig: این استارت‌آپ که در زمینه تهیه و ارسال غذاهای خانگی فعالیت می‌کرد، در مجموع ۷/ ۵۶ میلیون دلار از ۲۶ سرمایه‌گذار و در چهار مرحله دریافت کرده بود. Sprig که کارش را در سال ۲۰۱۳ آغاز کرده بود، وعده‌های غذایی سلامت را تهیه و ارائه می‌کرد و به همین دلیل طرفداران زیادی پیدا کرده بود. این شرکت در ماه‌های آخر فعالیتش به الگوی استفاده از کارمندان تمام وقت روی آورد، در حالی که اغلب رقبایش از کارمندان قراردادی و نیمه وقت استفاده می‌کردند. این روند باعث صرف هزینه‌های زیادی شد و در نهایت این شرکت در ماه می‌ سال ۲۰۱۷ اعلام ورشکستگی کرد.Jawbone: استارت‌آپ معروفی که به خاطر طراحی و عرضه ابزارهای پوشیدنی هوشمند با کیفیت در میان کاربران سراسر دنیا شناخته می‌شد، در ماه جولای سال گذشته ورشکست شد و شکست خورد. این شرکت در مجموع ۸/ ۵۹۰ میلیون دلار از ۱۹ سرمایه‌گذار و در ۱۴مرحله دریافت کرد. این شرکت که از اواخر دهه ۱۹۹۰ کارش را با طراحی و ساخت اسپیکرهای Jambox آغاز کرد، با شروع رکود نسبی صنعت ابزارهای پوشیدنی هوشمند شکست خورد.

Hello: این استارت‌آپ که سازنده ابزار پیگیری وضعیت خواب Sense بود که قابل تعبیه در کنار تختخواب است، بعد از آنکه مدتی به دنبال یک خریدار مناسب بود بالاخره در ماه ژوئن سال میلادی گذشته شکست خورد. این شرکت در مجموع ۵۱/ ۴۰ میلیون دلار در چهار مرحله از ۷ سرمایه‌گذار دریافت کرد. ارزش بازار این استارت‌آپ در سال ۲۰۱۵ بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار تخمین زده می‌شد. این شرکت جدیدترین محصولش را که مجهز به تکنولوژی تشخیص صدا بود در سال گذشته میلادی معرفی و با قیمت ۱۴۹ دلار به بازار عرضه کرد.

Pearl: این استارت‌آپ که توسط گروهی از مهندسان سابق شرکت اپل در سال ۲۰۱۶ تاسیس شد، در زمینه طراحی و تولید دوربین‌های پشتی قابل نصب روی دستگاه‌های موبایل و تبلت فعالیت می‌کرد که از نظر بعضی کارشناسان در نوع خودشان بهترین بودند. این شرکت که تنها در یک مرحله از سوی چهار سرمایه‌گذار ۵۰میلیون دلار سرمایه دریافت کرد، در ماه ژوئن سال میلادی گذشته اعلام ورشکستگی کرد.Juicero: این استارت‌آپ تنها ۱۶ ماه پس از تاسیس در ماه سپتامبر سال گذشته شکست خورد. با الهام از فنجان‌های قهوه Keurig، گروهی از سرمایه‌گذاران به دنبال لوازم خانگی بودند که بتوانند عملکرد مشابهی را برای آب‌میوه‌های طبیعی ایجاد کنند. در واقع هدف Juicero این بود که تهیه آب‌میوه طبیعی در خانه را راحت کند. اما هزینه خرید دستگاه مورد نیاز آن بالا بود و مردم مجبور بودند هزینه اضافی برای پاکت‌های قابل پر شدن دوباره را بپردازند. این شرکت در مجموع ۵/ ۱۱۸ میلیون دلار در چهار مرحله از ۱۷ سرمایه‌گذار دریافت کرد.

ندا لهردی/ دنیای اقتصاد