به اعتقاد اسماعیل تکیه سادات، ایران دارای ظرفیت های خوبی برای موفقیت در بازار جنوب شرقی آسیا و به ویژه کشور مالزی است. ظرفیت هایی که با شناخت از نقاط ضعف و قوت خود وحرکت هوشمندانه و برقراری ارتباطات مؤثر با سایر کشورها، سهم بیشتری از بازار آن ها را نصیب ایران خواهد کرد. تکیه سادات، تأکید دارد که ایران در صنایع غذایی، محصولات بهداشتی، دارویی و تجهیزات بیمارستانی، صنعت حمل و نقل و مبادله گری کالاهای تجاری، صنعت آی تی و صنایع گاز و پتروشیمی می تواند نقش بسیار پررنگی ایفا نماید. گفت و گوی ما را اسماعیل تکیه سادات، نماینده اقتصادی ایران در کشور مالزی و مدیر پیشین حمل و نقل سازمان اکو می خوانید.
نوسان: به عنوان پرسش اول به عقیده شما مهم ترین نقاط ضعف بازرگانان ایرانی در بازارهای های بین المللی چیست؟
با توجه به اینکه بازرگانان ایرانی تسلط چندانی به زبان انگلیسی که زبان بین المللی برای ارتباط گرفتن با سایر ملل است را ندارند، پس در نتیجه ارتباط مؤثری هم نمی توانند برای معرفی کالای خود با بازرگانان سایر کشورها داشته باشند. از این رو عدم تسلط به زبان انگلیسی را مهم ترین نقطه ضعف بازرگانان ایرانی در بازارهای خارجی می دانم. حتی به عقیده من یک بازرگان بین المللی، باید به زبان روسی هم تسلط کافی داشته باشد؛ زیرا زبان هفت کشور همسایه شمالی ایران است که بازار خوبی برای مطرح شدن و فروش کالاهای ایرانی در آنجا وجود دارد. اگر این موضوع رفع شود قطعاً برای ایران جایگاه خوبی در این بازارها وجود خواهد داشت.
از سوی دیگر، از آنجا که ایران می تواند نقش مبادله گری بسیار خوبی برای بخش محصولات تولید شده در کشورهای همسایه شمالی خود باشد، بدین این منظور باید فناوری ها پیشرفته ای در بنادر جنوبی کشورمان ایجاد کنیم. به عنوان مثال قزاقستان در سال 19 میلیون تن گندم تولید می کند که برای صادرات آن نیاز به دسترسی به آب های آزاد خلیج فارس دارد؛ پس اگر فناوری مناسبی برای انبارکردن، غربالگری و توزیع غلات از سوی کشورهای آسیای میانه ایجاد کنیم، قطعاً می توانیم در نقش مبادله گری، محور خوبی به خصوص در صنایع غذایی باشیم.
نوسان: بازار کشور مالزی را برای حضور تجار و بازرگانان ایرانی چگونه می بینید؟
بسیاری از محصولات ساخت ایران می توانند با تجاری سازی صحیح، بازارهای مالزی و سایر کشورهای جهان را در دست گیرند. به عنوان مثال محصولات آرایشی و بهداشتی که در ایران تولید می شوند، می تواند بازار خوبی در کشور مالزی داشته باشد؛ یا ژلاتین که از استخوان گاو تولید می شود می تواند محصول دیگری باشد که در بازار کشور مالزی و سایر کشورهای جنوب آسیا به خوبی به فروش برسد. همچنین از آنجایی که ایران آب و هوای مناسبی برای پروش گل دارد از عصاره و اسانس آن گل ها، عطرهای خوش بویی تولید می شود که می تواند در بازار عطر جهان نیز بسیار مطرح و موفق باشد و این البته تنها شامل کشور مالزی نیست. در نظر داشته باشید که ما شیمی دان های خوبی داریم که با ارائه فرمول های علمی می توانند بسیاری از مواد معدنی و طبیعی ما را به محصولات غذایی، آرایشی و بهداشتی و سایر محصولات تبدیل کنند. با صرف مقداری وقت و هزینه و در اختیار گرفتن فناوری های روز جهان و با حضور افراد توانمند و متخصص این حوزه، می توان محصولاتی تولید و صادر کرد که در جهان نمونه باشند.
نوسان: برای حضور مستمر و پایدار تجار و بازرگانان ایران در مالزی و برقراری ارتباط دوسویه با آن کشور، رعایت چه مواردی را الزامی می دانید؟
در پاسخ باید بگویم برای موفقیت در بازار مالزی و سایر بازارهای جهان، ابتدا باید نقاط قوت و ضعف خود را به خوبی بشناسیم. زمانی که توانستیم به نقاط قوت خود پی ببریم فرصت هایمان را نیز پیدا خواهیم کرد. به عنوان مثال در مباحث گردشگری و خدمات جانبی این صنعت مانند غذا و اقامت، ایران از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار است؛ اما با این وجود نتوانسته آن گونه که شایسته آن است در جهان برای خود جایگاهی داشته باشد.
یا در مورد صنایع غذایی ما از ظرفیت خاصی برخوردار هستیم. تنوع غذایی در کشور ما بسیار بالا است و بانوان ایرانی آشپزان ماهری هستند که می توان از تجارب آن ها برای پخت غذاهای گوناگون و معرفی آن به جهان استفاده کرد. اما متأسفانه ما در هیج کجا این تجارب را ثبت نکرده ایم که بتوانیم از آن به عنوان یک صنعت استفاده کنیم.
نوسان: به صنایع غذایی و خدماتی اشاره کردید که یکی از مباحث بزرگ و مهم در تجارت امروز دنیا هستند، به نظر شما در این صنعت، بازرگانان ما چقدر می توانند موفق عمل کنند و از امکانات و بازار این کشور استفاده کنند؟
با توجه به اینکه سالانه سی میلیون گردشگر به مالزی سفر می کنند، این کشور در بحث صنایع غذایی از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است. از سوی دیگر ایران در بحث صنایع غذایی حلال هم از جایگاه خوبی برخوردار است که می تواند از تجربیات کشور مالزی برای توسعه این صنعت و ظرفیت های بازار آن برای فروش محصولات غذایی خود استفاده کند.
نوسان.جدای صنایع غذایی، آیا صنایع و محصولات دیگری وجود دارد که در ایران تولید شود و بتواند در بازار مالزی از جایگاه ویژه و بالایی برخوردار باشند؟
بله دقیقاً. علاوه بر صنایع غذایی، چهار صنعت دیگر وجود دارد که ایران می تواند به واسطه آن ها در بازار مالزی و سایر کشورهای جهان موفق عمل کند. محصولات بهداشتی، دارویی و تجهیزات بیمارستانی، دومین صنعتی است که در این کشور قابلیت و کشش بالایی دارد. در حال حاضر هفده شرکت در زمینه تولید تجهیزات بیمارستانی در ایران فعالیت می کنندکه این شرکت ها باید تقویت شوند و به شرکت های ارائه خدمات پزشکی و مراقبت های بهداشتی و دارویی آن کشور متصل شوند. در صورت حرکت صحیح این صنعت، در یک چرخه درست و هدفمند، بازار بسیار خوبی پیش روی آن در بازارهای جهانی وجود دارد.
صنعت حمل و نقل و مبادله گری کالاهای تجاری، یکی دیگر مواردی است که ایران ظرفیت های بالایی در آن دارد و می تواند به یکی از محورهای مهم در جهان تبدیل شود. اکنون مالزی 5/3 تریلیون، ارزش تجاری دارد و کالاهای تجاری را در بنادر مهم خود از جمله "کلانگ" به کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا صادر می کند. ما در این زمینه دارای ظرفیتی بیش از 10 تریلیون هستیم که با برقراری ارتباط مؤثر با بنادر مهم جهان می توانیم از این ظرفیت بهرمند شویم. در این مورد بخش های دولتی و بخش های تسهیل گر دولتی باید درکنار هم هماهنگ عمل کنند.
صنعت آی تی، مورد دیگری است که ایران در آن پیشرفت های زیادی داشته است و محصولات مختلفی از آن را می تواند به کشورهای جهان صادر کند؛ به خصوص در بخش صنایع سبز، مانند لامپ های کم مصرف و پنل های دریافت و تبدیل انرژی خورشیدی ایران می تواند در این زمینه بسیار فعال و پویا عمل کند. و مورد مهم دیگر بحث صنایع گاز و پتروشیمی است که ایران به خاطر صنایع نفتی و گازی فراوانی که دارد در جهان به آن شهره است اما متأسفانه نتوانسته آن گونه که باید سهم مؤثری از بازار جهان را نصیب خود کند. به عنوان مثال ما هنوز نتوانسته ایم گاز را تبدیل به مایع کنیم و از طریق حمل و نقل دریایی به سایر کشورهای جهان صادر کنیم. توجه به این موارد بسیار مهم است.
نوسان: بسیاری از بازرگانان ایرانی می خواهند با شما و بخش اقتصادی سفارت ایران در مالزی ارتباط برقرار کنند. راه های این ارتباط چیست؟
قطعاً راه های فراوانی وجود دارد از ایمیل تا شبکه های اجتماعی مانند "واتس آپ"؛ اما یکی از راهای مهم، سمینارها و همایش ها است که فرصت خوبی را برای برقراری ارتباط مؤثر فراهم می کند.