به گزارش تعادل، آمار معاملات نیما نشان می‌دهد که یوآن نزدیک به 5800 میلیون یورو، یورو 4800میلیون یورو، درهم 2500 میلیون یورو، لیر ترکیه بالای 500 میلیون یورو، روپیه هند 400 میلیون یورو وون کره300میلیون یورو در خرید ارز بابت واردات در سامانه نیما سهم داشته است. در فروش ارز صادراتی و بانک مرکزی در سامانه نیما نیز درهم بالای 28 درصد، یورو نزدیک به 27 درصد، دلار امریکا 10.15 درصد، یوآن چین بالای 26 درصد سهم داشته اند
بررسی آمارهای سامانه نیما از ابتدای تاسیس تا ۱۳خرداد سال جاری، حاکی از آن است که یوآن چین بیشترین سهم را در معاملات خرید ارز بابت واردات داشته است. همچنین یورو و درهم امارات دیگر ارزهای پُرمتقاضی برای واردات کالا بوده‌اند. سهم دلار از خرید ارز بابت واردات در سامانه نیما حدود ۲۸ میلیون یورو و معادل تنها ۰.۲ درصد ارزهای خریداری شده در این سامانه بوده است. همچنین بررسی سهم ارزها در معاملات فروش ارز صادراتی و بانک مرکزی در سامانه نیما نشان می‌دهد که بیشترین ارز عرضه شده در این سامانه درهم امارات با سهم ۲۸.۱۱ درصدی بوده است. یوآن چین دومین ارز پُرفروش در این سامانه است که سهم ۲۶.۳۲ درصدی را به خود اختصاص داده است. یورو نیز سهمی معادل ۲۶.۲۷ درصد از فروش ارز در سامانه نیما داشته و سومین ارز از نظر عرضه در این سامانه به شمار می‌رود.
بر اساس آمارهای ارایه شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس، وون کره جنوبی، لیر ترکیه، روپیه هند، و روبل روسیه دیگر ارزهای پُرفروش در سامانه بوده است. همچنین سهم دلار امریکا از معاملات فروش ارز در این سامانه حدود ۱۰.۱۵ درصد و معادل ۱۷۸۰ میلیون یورو بوده است. بر این اساس دلار سهمی ۰.۲ درصدی از خرید ارز بابت واردات و ۱۰.۱۵ درصدی از فروش ارز صادراتی در سامانه نیما داشته است.
افزایش نرخ جهانی طلا
فعالان بازار ارز و طلا معتقدند که افزایش نرخ جهانی اونس طلا به 1406 دلار و همچنین افزایش 200 تومانی نرخ دلار، دو تحول و واکنشی نسبت به اظهارات اخیر ترامپ مبنی بر افزایش تحریم‌ها، و همچنین احتمال کاهش نرخ بهره در امریکا، افزایش قیمت نفت و سایر تحولات اقتصادی جهان است.
روز دوشنبه 3 تیرماه 98، بازار ارز و سکه بارشد قیمتی مواجه شد به‌طوری‌که بازار ارز پس از چند روز ثبات، افزایشی شد و صرافی‌های مجاز بانک مرکزی قیمت دلار و یورو را ۲۰۰ تومان افزایش دادند. نرخ دلار به 13200 تومان برای فروش و 13100 تومان برای خرید رسید. همچنین نرخ فروش یورو 15100 تومان و نرخ خرید 15 هزار تومان اعلام شد. نرخ لحظه‌ای دلار به 13 هزار و 200 تومان و یورو به 15 هزار و 100تومان رسید و همچنین براساس نرخ میانگین معامله شده در روز یک‌شنبه، نرخ دلار در سامانه سنا 13 هزار و 49 تومان، یورو 14 هزار و 923 تومان، پوند 16 هزار و 554 تومان، یوآن 1983، درهم 3609، لیرترکیه 2355 تومان اعلام شد. بانک‌ها نیز روز سوم تیر قیمت ارز را نسبت به روز یک‌شنبه افزایش دادند به‌طوری که قیمت خرید دلار در بانک‌ها که روز یک‌شنبه ۱۲ هزار و ۶۲۵ تومان بود، روز دوشنبه با افزایش همراه بوده و به ۱۲ هزار و ۸۱۹ تومان رسیده است. همچنین شعب ارزی بانک‌ها هر یورو را ۱۴ هزار و ۵۹۰ تومان می‌خرند که قیمت این ارز نیز حدود ۲۵۰ تومان افزایش داشته است.هر پوند انگلیس نیز در شعب ارزی بانک‌ها به قیمت ۱۶ هزار و ۳۴۵ تومان خریداری می‌شد.
قیمت ارز مسافرتی در بانک‌ها همچنان از قیمت فروش آن در بازار بالاتر است به‌طوری که قیمت فروش ارز مسافرتی در بانک‌ها ۱۵ هزار و ۲۵۳ تومان اعلام شده که با احتساب کارمزد به حدود ۱۵ هزار و ۶۰۰ تومان می‌رسد. اما صرافی‌های مجاز بانک مرکزی قیمت دلار را نسبت به روز یک‌شنبه ۲۰۰ تومان افزایش دادند؛ به‌طوری که قیمت خرید دلار در این صرافی‌ها ۱۳ هزار و ۱۰۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۳ هزار و ۲۰۰ تومان است. این صرافی‌ها همچنین، هر یورو را به قیمت ۱۵ هزار تومان می‌خرند و ۱۵ هزار و ۱۰۰ تومان می‌فروشند که این نرخ‌ها نیز نسبت به روز یک‌شنبه ۲۰۰ تومان افزایش داشته است. این در حالی است که بهای طلا و انواع سکه در بازار آزاد تهران روز دوشنبه تحت تاثیر رشد نرخ اونس جهانی طلا و نرخ دلار قرار داشت. اونس جهانی طلا نیز به روند افزایشی خود ادامه داد و به رقم یک هزار و ۴۰۵ دلار صعود کرد، رشد بهای این کالا در بازارهای خارجی، قیمت طلا در کشور را نیز بالا برده است. نرخ دلار در بازار آزاد و معاملات نقدی به 13370 تومان رسید که حدود 200 تومان افزایش داشته است.براین اساس نرخ هر قطعه سکه طلای بهار آزادی طرح جدید در بازار آزاد تهران به قیمت چهار میلیون و ۷۱7 هزار تومان به فروش رسید. همچنین هر قطعه سکه طلای تمام بهار آزادی طرح قدیم در بازار آزاد تهران به قیمت چهار میلیون و ۵۲۰ هزار تومان فروخته شد. نیم سکه نیز دو میلیون و 440 هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و 63۰ هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی 1 میلیون و 10 هزار تومان فروخته شد. همچنین در بازار آزاد تهران هر گرم طلای خام ۱۸ عیار ۴۳۸ هزار تومان فروخته شد و مظنه هر مثقال طلای 17 عیار یا آبشده نیز یک میلیون و ۹۰9 هزار تومان ارزش‌گذاری شد. بهای جهانی طلا نیز در آغاز مبادلات روز دوشنبه همچنان به روند افزایشی خود ادامه داد و به هر اونس یک هزار و 406 دلار رسید.
بهای هر اونس طلا امروز دوشنبه در مقایسه با معاملات روز یک شنبه با ۶ دهم درصد افزایش به یک هزار و ۴۰۶ دلار صعود کرد. بر اساس این گزارش، بهای جهانی طلا در پنج روز گذشته با روند افزایشی روبرو شده، به‌گونه‌ای که امروز بهای جهانی طلا به بیشترین میزان خود از سال ۲۰۱۳ میلادی تاکنون رسیده است.
برپایه این گزارش، کاهش ارزش دلار امریکا مهم‌ترین دلیل تداوم روند صعودی طلا به شمار می‌آید.
شاخص جهانی ارزش دلار امریکا در حال حاضر در برابر ارزهای معتبر بین‌المللی به کمترین میزان خود در سه ماه گذشته تنزل کرده است. کارشناسان اقتصادی براین باورند که موضوع کاهش نرخ بهره امریکا در محافل مالی - پولی این کشور در چند ماه گذشته بر کاهش ارزش دلار و افزایش قیمت طلا تأثیر گذاشته است.
قیمت طلا در معاملات روز جمعه با عبور از آستانه ۱۴۰۰ دلاری موفق به لمس قیمت ۱۴۱۱ دلاری شد، اما پس از برخورد با این سطح مقاومتی به عقب بازگشت تا هفته را با ۱۳۹۹ دلار به ازای هر اونس به پایان برساند.
این بالاترین نرخ طلا ظرف نزدیک به ۶ سال (۷۰ ماه) گذشته محسوب می‌شود. آخرین بار، در ماه آوریل سال ۲۰۱۳ قیمت جهانی طلا از این حد فراتر ثبت شده بود.
به‌طور خلاصه اونس فلز زرد یکی از پربازده‌ترین دارایی‌های این هفته به شمار می‌رود؛ چراکه در کنار شاخص CSI۳۰۰ چین و نفت خام با رشد نزدیک به ۵ درصدی در صدر جدول مهم‌ترین بازارهای دنیا قرار گرفت. با وجود این رکورد کم‌سابقه، اکثریت تحلیلگران حرفهای وال‌استریت و سرمایه‌گذاران خرد مین‌استریت همچنان در مورد روند صعودی قیمت اونس طلای جهانی ظرف هفته جاری خوش‌بین هستند و قیمت فلز زرد را با رشد بیشتری مواجه می‌دانند.
گلایه مردم از اخذ مالیات از سکه
از سوی دیگر، ابلاغ طرحی با عنوان مالیات بر سکه قبل از اینکه بستر قانونی آن (طرح مالیات بر عائدی سرمایه) فراهم شود، مقوله‌ای است که ابهامات فراوانی را به لحاظ اجرایی و قانونی به وجود آورده و با اعلام آخرین شرط آن مبنی بر اخذ مالیات از سکه‌های فروخته شده به قیمت روز گلایه‌ها پررنگ‌تر شده است.
طرح مالیات بر سکه پازلی از یک طرح بزرگ‌تر به نام طرح مالیات بر عائدی سرمایه است؛ طرحی که پیش از این وزیر اقتصاد وعده داده بود تا پایان خردادماه لایحه آن برای ارایه به مجلس آماده خواهد شد تا در نهایت مجلسی‌ها بتوانند پیش از اتمام این دوره مجلس آن را در کنار طرح مالیات بر عائدیمسکن تصویب کنند و نام نیکی از خود هم به جای بگذارد.
اما چرا وقتی که هنوز هیچ خبری از آماده شدن طرح مالیات بر عائدی سرمایه (به عنوان مرجعی محکم و قانونی برای طرح‌های امثال مالیات بر سکه) نیست و پیش از آن طرح مالیات بر سکه به یکی از عجیب‌ترین حالات فقط با یک بخشنامه آن هم درست قبل از تعطیلات اواسط خرداد و آمدن رییس جدید سازمان امور مالیاتی ابلاغ می‌شود؟
به نظر نمی‌رسد به تعویق انداختن طرحی مهم و جنجالی مانند مالیات بر سکه‌های فروخته شده توسط بانک مرکزی به بعد از تصویب طرح مالیات بر عائدی سرمایه ایرادی داشته باشد، مخصوصاً وقتی که می‌دانیم هدف این طرح، سکه‌های فروخته شده در سال گذشته است و به همین خاطر فوریتی ندارد. علاوه بر حواشی زیادی که طرح عجیب مالیات بر سکه‌های فروخته شده آن هم در سال قبل (با تاکید بانک مرکزی مبنی بر معاف بودن از مالیات) به وجود آورده است، این طرح باعث شده طرح مهم و راهبردی مانند مالیات برعائدی سرمایه در هیاهوی این طرح به فراموشی سپرده شود و چه بسا مورد بدبینی هم قرار بگیرد.
خرید به نرخ پیش‌فروش، مالیات به نرخ روز!
سازمان امور مالیاتی کشور سیزدهم خردادماه با ابلاغیه‌ای مالیات مقطوع دریافت‌کنندگان سکه در سال ۱۳۹۷ از بانک مرکزی را تعیین کرد. بر این اساس تمامی خریداران سکه که در سال ۱۳۹۷ نسبت به دریافت حداکثر ۲۰ سکه از سیستم بانکی اقدام کرده‌اند، مشمول این دستورالعمل و از نگهداری اسناد و مدارک و تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.
این طرح از همان نخستین روزهای ابلاغش انتقادات زیادی را در پی داشت. یکی از اصلی‌ترین این انتقادات این بود که چرا سازمان امور مالیاتی باید از سکه‌هایی مالیات بگیرد که بر اساس گفته مسوولان بانک مرکزی قرار بود معاف از مالیات باشد.
این انتقادات وقتی شدیدتر شد که گفته شده قرار است این مالیات به نرخ روز سکه اخذ شود. در این حالت ممکن است فردی سکه را از چند ماه قبل با یک مبلغ مشخص پیش‌خرید کرده باشد اما مالیات بر سکه به نرخ روز از او گرفته خواهد شد. در بخشی از ابلاغیه جدید صادر شده توسط رییس سازمان امور مالیاتی آمده است: در مواردی که مودی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر خودداری کرده و اسناد و مدارک مثبته مبنی بر فروش یا عدم واگذاری سکه خریداری شده از بانک مرکزی جمهوری اسلامی را ارایه نکند، در این صورت چنانچه اسناد و مدارک مثبته‌ای مبنی بر احراز قیمت فروش سکه ارایه یا واصل نشود با رعایت مقررات، تفاوت مبلغ خرید از بانک مرکزی با بهای روز سکه در تاریخ تحویل از سیستم بانکی مبنای محاسبه مالیات قرار می‌گیرد.
یکی از توجیهاتی که برای فروش سکه آورده می‌شد کنترل نقدینگی بود، در حالی که با فروش منابع محدود طلا بعید بود بتوان از پس کنترل غول ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومانی نقدینگی برآمد؛ غولی که هر روز هم در حال رشد است. با اینکه مسوولان وقت بانک مرکزی در سال گذشته سعی داشتند با اجرای طرح فروش سکه جلوی التهاب بازار ارز را بگیرند اما شاید در عمل باعث ایجاد التهاب در این بازار سرمایه‌ای شدند. ضمن اینکه حجم زیادی از طلا را به عنوان پشتوانه پول ملی آب کردند و فروختند.
در سال گذشته بود که بانک مرکزی پیش‌فروش سکه‌های طلا را با شرایط قیمتی خوبی آغاز کرد. بسیاری از کسانی که سرمایه‌ای را در بانک‌ها یا جاهای دیگر داشتند آن را به بازار سکه آوردند که این مساله خود چه بسا باعث التهاب بیشتر فضای کلی بازارهای مالی شد. شاید اگر بانک مرکزی خود چنین بازار جذابی را برای خرید سکه راه نمی‌انداخت یا سازمان امور مالیاتی از همان اول بر خریدهای این حوزه مالیات می‌بست باعث ایجاد جذابیت در این بازار نمی‌شدند و پدیده‌هایی چون سلطان سکه هم هرگز به وجود نمی‌آمدند.
از طرفی نرخ تورم به‌طور فزاینده‌ای در همه حوزه‌ها در حال افزایش است و کسانی که سرمایه خود را به بازار سکه آورده‌اند اگر این سرمایه را در هر حوزه دیگری سرمایه‌گذاری می‌کردند باز هم می‌توانستند ارزش سرمایه خود را حفظ کنند.
برخی کارشناسان در این زمینه می‌گویند شاید با این طرح جدید، سازمان امور مالیاتی به عنوان نماینده دولت بتواند مبالغ بیشتری (حدوداً ۱۰۰۰ میلیارد تومان) را راهی خزانه کند اما مطمئناً هزینه سنگین‌تری را به دولت تحمیل می‌کند و آن هزینه سرمایه اجتماعی یا از بین رفتن اعتماد سرمایه‌داران به دولت است.
رییس کل بانک مرکزی اخیراً در صفحه اینستاگرام خود گفته است که تصمیم دولت و مجموعه نظام بر تأمین کسری بودجه از سه طریق عمده شامل تلاش برای استفاده از مسیرهای مختلف صدور بیشتر نفت، انتشار اوراق دولتی و برداشت از منابع صندوق توسعه ملی، متمرکز است. اگر واقعاً دولت روی فروش اوراق دولتی خود که مجلس نیز اخیراً آن را معاف مالیات اعلام کرده است، حساب کرده است باید بداند که طرحی مانند اخذ مالیات بر سکه‌های فروخته شده توسط بانک مرکزی، ممکن است روی تصمیم مردم در خرید این اوراق دولتی تأثیر بگذارد.
با وجود همه این انتقادات از این قضیه هم نمی‌توان گذشت که سازمان امور مالیاتی با تعیین کف ۲۰ سکه برای مشمول مالیات شدن خریداران، سعی کرده ضربه این طرح را بیشتر متوجه طبقات بالاتر یا حتی سفته‌بازان کند.
واقعیت این است که سازمان امور مالیاتی در چنین طرح‌هایی نماینده بیت‌المال است و اگر بتواند واقعاً به هدف بزند و سفته‌بازان را تنبیه کند، علاوه بر کسب درآمد، می‌تواند جلوی رواج سفته‌بازی‌ها در بازار را هم بگیرد، به شرطی که برای برداشتن ابرو چشم را کور نکند!