محمدحسین ادیب معتقد است که 80 درصد سپرده های بانکی عملاً گردش ندارد. او در عین حال وخامت اوضاع اقتصاد کشور را به‌اندازه‌ای که اعلام می‌شود نمی داند و اعتقاد دارد که چون کل تقاضای سفته‌بازی ارز در کشور حدود 20 میلیارد دلار در سال است؛ این رقم در مقابل 184 میلیارد دلار ارزش سالانه تولیدات نفتی کشور و 47 میلیارد دلار ارزش تولیدات پالایشگاهی و ... بسیار ناچیز است و براین اساس قابلیت مدیریت این بازار توسط دولت وجود دارد. آنچه می خوانید متن سخنرانی این استاد برجسته اقتصاد در نشست هم‌اندیشی «گذار از بحران؛ راهکارهای بهبود کسب‌وکار» در اتاق بازرگانی اصفهان است.
پژوهشگر و مشاور اقتصادی دلار 9450 تومانی را بستر مناسبی برای رفع عمده مشکلات تولید و اشتغال کشور دانست و گفت: بحران ارزی موجود در کشور حل‌شدنی است، چراکه زمان پیک هر بحران در کشور 9 ماه است.
محمدحسین ادیب، با بیان اینکه نظام بانکی کشور در ده سال گذشته به جای پرداخت نرخ سود تک رقمی، به صورت میانگین 20 درصد سود پرداخت کرده است، اظهار کرد: متأسفانه 80 درصد سپرده نزد بانک‌ها عملاً گردش نداشته و بانک‌ها در این زمینه بسیار متضرر شده‌اند و بدهی عظیمی به سپرده‌گذاران پیدا کرده‌اند. وی تعیین نرخ بهره بالا به صورت طولانی در اقتصاد را سبب حذف شرکت‌های با بهره‌وری پایین دانست و تصریح کرد: نه تنها نرخ بهره بالا سبب تعطیلی بنگاه‌های با بهره‌وری پایین که از بانک‌ها استقراض کرده‌اند خواهد شد بلکه حتی بنگاه‌های با بهره‌وری پایین فاقد بدهی بانکی نیز عملاً تعطیل خواهند شد.
این پژوهشگر و مشاور اقتصادی با انتقاد از تحلیل‌های نادرست در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی در زمینه اقتصاد کشور، افزود: متاسفانه اغلب این تحلیل‌ها در بیان ریسک‌ها و چالش‌های موجود اغراق کرده و عملاً زمینه یاس مردم و به خصوص فعالان اقتصادی را فراهم کرده است. این درحالی است که باوجود همه چالش‌ها، اقتصاد کشور از توان لازم برای عبور از این بحران‌ها برخوردار است. وی با اشاره به ارزش تولیدات پارس جنوبی که به میزان 108 میلیارد دلار در سال است، گفت: ارزش ریالی این تولید معادل کل طلب شهروندان از نظام بانکی است.
ادیب، وخامت اوضاع اقتصاد کشور را به‌اندازه‌ای که اعلام می‌شود ندانست و افزود: کل تقاضای سفته‌بازی ارز در کشور حدود 20 میلیارد دلار در سال است که این رقم در مقابل 184 میلیارد دلار ارزش سالانه تولیدات نفتی کشور و 47 میلیارد دلار ارزش تولیدات پالایشگاهی و ... بسیار ناچیز است و قابلیت مدیریت این بازار وجود دارد.
سه شرط
ادامه دوام تولید
این پژوهشگر اقتصادی در ادامه دوام تولید در کشور را با توجه به افزایش فضای رقابتی در اقتصاد جهانی مستلزم سه شرط دانست و تأکید کرد: نخستین شرط، تولید با تکنولوژی نسل چهارم است؛ اما اکنون 80 درصد صنایع کشور از موج دوم تکنولوژی استفاده می‌کنند که باید هرچه سریع‌تر به سمت ارتقاء تکنولوژی حرکت کنند.
وی دومین شرط را تولید بر اساس صرفه اقتصادی نسبت به مقیاس یا تولید انبوه اعلام کرد و گفت: تولید اگر از سطحی پایین برخوردار باشد، بهای تمام‌شده بالا و قدرت رقابت‌پذیری پایینی خواهد داشت که در نهایت این تولیدکننده از بازار خارج خواهد شد، همچنین قابلیت رقابت‌پذیری در سطح بازارهای جهانی سومین شرط بقای بنگاه‌های اقتصادی است.
ادیب بزرگ‌ترین رقیب فعالان اقتصادی کشور را گذشته آن‌ها دانست و تأکید کرد: با توجه به تغییر ماهیت اقتصاد، اگر فعال اقتصادی بخواهد روند گذشته خود را ادامه دهد بدون شک با مشکل مواجه خواهد شد و درنتیجه ضروری است متناسب با تحولات اقتصادی داخل و خارج فعالیت خود را به‌روزرسانی کند. وی برخورداری از هوش مالی، اقتصادی و فروش را شرط موفقیت فعالان یا بنگاه‌های اقتصادی عنوان کرد و افزود: اغلب بنگاه‌های اقتصادی که با بحران مواجه شده‌اند این سه شرط را نداشتند، اما با استخدام نیروهای خبره یا اخذ مشاوره می‌توان بر این کاستی غلبه کرد.
بقا به دلیل
یارانه و تسهیلات
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه بنگاه‌های اقتصادی در شرایط فعلی کشور باید به منظور موفقیت از مزیت‌های لازم برخوردار باشند، اظهار کرد: بنگاه‌های اقتصادی باید بتوانند از 80 درصد رقبای خود مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای را ارزان‌تر خریداری کنند؛ همچنین باید بتوانند نسبت به 80 درصد رقبای خود ارزان‌تر بفروشند و گردش مالی و فروش آن‌ها از 80 درصد رقبای خود بیشتر باشد. وی تصریح کرد: متأسفانه بخش عمده‌ای از بنگاه‌های اقتصادی از شرایط فوق برخوردار نیستند و بقای آن‌ها تاکنون به دلیل دریافت یارانه انرژی یا اخذ تسهیلات و عدم بازپرداخت آن بوده است که در سال‌های آینده امکان بقای آن‌ها محتمل نخواهد بود.
آمادگی برای اجرای
قوانین FATF
ادیب در ادامه تحولات اخیر بازار ارز را ناشی از تلاش کشور به منظور آمادگی برای اجرای قوانین FATF عنوان کرد و گفت: کشور عملاً از شرایط سنتی نظام مبادلات و تأمین ارز خود که از طریق صرافی‌ها بوده خارج شده و هنوز آمادگی و بستر لازم برای شرایط نوین در کشور ایجاد نشده، به همین دلیل تأمین ارز با چالش‌های بزرگی مواجه است. وی زمان پیک هر بحران در کشور را حداکثر 9 ماه دانست و افزود: در آینده به‌طور حتم از این بحران عبور خواهیم کرد. توافق با آمریکا، کاهش نرخ سود بانکی یا ورشکستگی بانک‌ها و حتی حذف یارانه‌های انرژی می‌تواند به کاهش نرخ ارز در کشور منجر شود.
این مشاور اقتصادی همچنین اولویت نخست اقتصاد کشور را اشتغال دانست و گفت: درگذشته با پایین نگه‌داشتن نرخ ارز عملا برای کشور چین اشتغال ایجاد کرده‌ایم، درحالی‌که با توجه به تفاوت نرخ تورم ایران و آمریکا، ارزش ذاتی دلار 9450 تومان است و در صورت واقعی سازی نرخ ارز بیش از دو سوم مشکل اشتغال کشور حل خواهد شد.
وی با بیان اینکه دلار 12 هزارتومانی سطح رقابت در کشور را بیش‌ازحد افزایش خواهد داد، تصریح کرد: نرخ دلار بالاتر از این مقدار برای کشور بحران‌زا خواهد بود.
سردرگمی
فعالان اقتصادی
رئیس کمیسیون بهبود فضای کسب‌وکار اتاق بازرگانی اصفهان نیز در این نشست با انتقاد از نوسانات ارزی و شرایط نابسامان اقتصادی کشور در ماه‌های اخیر، گفت: متأسفانه فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان در این شرایط سردرگم بوده و توانایی تصمیم‌گیری مناسب در زمینه تولید و فروش خود را نداشته‌اند.
مرتضی بیشه، تشدید نوسانات ارزی را سبب خارج شدن تولید از رقابت‌پذیری دانست و افزود: در اقتصاد ایران هیولای بزرگی به وجود آمده که نفوذ وسیعی در سیاست، قانون‌گذاری و حتی پیکره دولت دارد که اجازه حل‌وفصل چالش‌های اقتصادی کشور را با وجود عزم حاکمیت برای مرتفع ساختن آن را نمی‌دهد. وی مشخص شدن آینده بازار ارز را به دلیل تأثیرگذاری زیاد آن در قیمت مواد اولیه و بهای تمام‌شده محصولات برای فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان کشور و استان بسیار مهم دانست و تصریح کرد: آشنایی با سرانجام بازار ارز و روش مناسب فعالیت در این شرایط برای فعالان اقتصادی بسیار حیاتی است و کمیسیون بهبود فضای کسب‌وکار با توجه به ضرورت و اهمیت موضوع تلاش کرد با دعوت از اقتصاددانان برجسته کشور بستر آشنایی بیشتر فعالان اقتصادی با فضای امروز اقتصاد کشور و دستیابی به راهکار مناسب فعالیت در شرایط بحرانی موجود را فراهم کند.
منبع: هفته نامه نوسان