بودجه 2300 میلیارد تومانی صدا‌و‌سیما
بر اساس تصمیم دولت، در سال آینده تا سقف 150 میلیون یورو معادل دوهزارو300 میلیارد تومان به صدا‌و‌سیما در اجرای ماده 93 قانون برنامه ششم و توسعه كمی و كیفی برنامه‌های تولیدی، پویانمایی، مستند و فیلم و سریال اعطا خواهد شد. بودجه اختصاص داده شده برای صدا‌و‌سیما هم نوعی اعتبار هزینه‌ای است كه با اهداف صندوق توسعه ملی هم‌خوانی ندارد. معادل ریالی بودجه صدا‌و‌سیما در بودجه مشخص نشده است که با چه نرخ تبدیلی برآورد شده است. در مجموع تخصیص منابع ذخیره‌ای کشور به صدا‌و‌سیما که باید صرف امور زیرساختی شود، همواره مورد نقد کارشناسان بوده است.
بودجه 94 میلیون یورویی طرح شهید عشوری
بر اساس جدول مصارف صندوق توسعه ملی قرار است در سال 1400 تا سقف 94 میلیون یورو برای اجرای طرح «شهید عشوری» هزینه شود. هیچ اطلاعاتی درباره این طرح در دسترس نیست. آنچه با جست‌وجوی كلمه طرح شهید عشوری به دست می‌آید، مجموعه اطلاعاتی درباره بیوگرافی این شهید و طرح ملی «سه‌شنبه‌های تكریم» و چفیه‌های بهداشتی است. بنابراین دولت مشخص نکرده با اعتباری كه از صندوق توسعه ملی دریافت می‌شود، چه خدمتی قرار است به جامعه ارائه شود و آیا طرح اجرا شده، توان بازپرداخت اقساط وام و اعتبار دریافتی از صندوق توسعه ملی را دارد یا خیر.
طرح‌های آبی پای ثابت برداشت از صندوق توسعه
همچنین از محل صندوق توسعه ملی تا سقف 50 میلیون یورو برای طرح‌های آب و فاضلاب شهر اهواز اعتبار در نظر گرفته شده است. سال قبل نیز از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی برای ساماندهی فاضلاب این شهر اعتبار اختصاص داده شده بود. آیا این پول‌ها صرف ساماندهی فاضلاب اهواز می‌شود؟ چه زمانی فاضلاب این شهر به سامان خواهد رسید تا شاهد مشکلات آب و فاضلاب در خوزستان نباشیم؟
طرح‌های آبرسانی روستایی و عشایری و توسعه شبكههای آن نیز در سال آینده تا سقف 100 میلیون یورو اعتبار دریافت خواهند كرد و هنوز روستاهای زیادی در ایران وجود دارند كه آب سالم حتی با تانكر نیز در دسترس ندارند. طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری در سال 1400، تا سقف 100 میلیون یورو از منابع صندوق توسعه ملی اعتبار دریافت خواهند كرد تا غفلتی طولانی برای تغذیه آبخوان‌ها جبران شود اما این تزریق اعتبارات باعث شده كه از نگاه كارشناسان، آبخوان‌داری به آبراهه‌داری تبدیل شود و دستگاه متولی به‌جای توجه به تغذیه سفره‌های زیرزمینی، مشابه وزارت نیرو بر ساخت سدها برای برداشت بیشتر آب متمركز شود. طرح‌های آبیاری تحت‌فشار و نوین نیز تا سقف 100 میلیون یورو از منابع مالی صندوق بهره خواهند برد. این طرح‌ها از نگاه كارشناسان آب و براساس گزارش مجامع جهانی، منجر به صرفه‌جویی در مصرف آب نمی‌شود اما در ایران با هدف كاهش مصرف آب، از منابع صندوق توسعه ملی سالانه اعتباراتی به این بخش تزریق می‌شود.
اعتبارات مقابله با اثر ریزگردها بر شبكه برق
شدت‌یافتن ریزگردها خسارات جبران‌ناپذیری به شبكه برق كشور وارد كرده است. با خاموشی سراسری در خوزستان و تعطیلی چند‌روزه چاه‌های نفت در سال 95، پای اعتباری تحت عنوان مقابله با اثرات مخرب ریزگردها و تأثیر آن بر شبكه برق، به جدول مصارف صندوق توسعه ملی باز شد. برای سال آینده نیز تا سقف 20 میلیون یورو اعتبار برای این بخش در نظر گرفته شده است.
اعتبار طرح‌های نوآورانه
طرح‌های نوآورانه هم بخشی از منابع صندوق توسعه ملی را به خود اختصاص داده‌اند. طرح‌های نوآورانه جهاد دانشگاهی تا سقف 15 میلیون یورو، طرح‌های نوآورانه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تا سقف 70 میلیون یورو، شركت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تا سقف 35 میلیون یورو و كارخانه‌های نوآوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تا سقف 25 میلیون یورو از منابع صندوق را در اختیار خواهند گرفت. برای تقویت بنیه نیروهای مسلح تا سقف دو هزار میلیون یورو و حق عضویت در مجامع بین‌المللی نیز تا سقف 65 میلیون یورو منابع مالی در بودجه 1400 در نظر گرفته شده است. از دو هزار میلیون یوروی تقویت بنیه نیروهای مسلح 500 میلیون یورو مربوط به طرح شهیدچمران است.
- توضیحات
درحالیكه قبل از تحویل رسمی بودجه به مجلس شورای اسلامی، قرار بود تا سقف 200 میلیون یورو پرداخت غرامت هواپیمای اوكراینی از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی تأمین شود، در لایحه تقدیمی دولت به مجلس، این ردیف از مصارف صندوق توسعه ملی جدول بند «هـ» تبصره 4 حذف شد. براساس این جدول، در بودجه 1400 در مجموع دو میلیارد و 845 میلیون یورو از منابع صندوق توسعه برای مصارفی كه در لایحه بودجه تعریف شده است، برداشت خواهد شد كه دو میلیارد یورو برای تقویت نیروهای مسلح و 845 میلیون یورو برای سایر مصارف خواهد بود. انتشار منابع مصرفی صندوق توسعه ملی در بودجه 1400 نشان میدهد كه طبق جدول بند «هـ» تبصره 4 لایحه بودجه 1400، در مجموع دو هزار و 845 میلیون یورو از منابع این صندوق صرف برخی اقدامات پیشبینیشده در قانون بودجه خواهد شد. پیش از تحویل رسمی بودجه 1400 به مجلس شورای اسلامی، پرداخت غرامت هواپیمای اوكراینی تا سقف 200 میلیون یورو از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی پیشبینی شده بود. اما حالا با تصمیم دولت منابع آن در امور هزینه‌ای صرف می‌شود. پس از این گزارش، لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیسجمهور نیز در حاشیه جلسه هیئت دولت اعلام میكند که غرامت هواپیمای ساقطشده اوکراینی از محل صندوق توسعه ملی به بازماندگان قربانیان آن و کشور اوکراین پرداخت خواهد شد. او اضافه میكند: شاید منبع جایگزینی برای پرداخت این غرامت تعیین شود ولی فعلا صندوق توسعه ملی بهعنوان منبع تأمین این رقم تعیین شده است. به گفته جنیدی، وقتی فرد متخلف قادر به تأمین این رقم نیست، از بودجه اختصاص دادهشده به دستگاه اجرائی مربوطه این رقم باید تأمین شود.حالا با انتشار رسمی گزارش بودجه 1400 به نظر میرسد كه منبع جایگزینی برای تأمین غرامت هواپیمای اوكراینی پیدا شده و این ردیف از محل هزینههای صندوق توسعه ملی حذف شده است.