از احمد توکلی گرفته تا باهنر و نادران و حتی برخی نمایندگان در مجلس؛ یکی نامه می‌نویسد، یکی نطق می‌کند و دیگری در گفت‌وگو با رسانه‌ها؛ حرف از وسیله نیست چون هدف مشترک است و آن تلنگر به دولتی که باید هرچه سریع‌تر به فکر حل مشکلات مردم باشد. کار به جایی رسیده که حتی وزیر کشور هم به جمع منتقدان اوضاع اقتصادی پیوسته است. سردار وحیدی همین دیروز و در نشست هماهنگی اجرای مصوبات ستاد تنظیم بازار با اشاره به اینکه «تغییر مدام قیمت‌ها باعث ناراحتی می‌شود و لذا باید ثبات قیمت در همه کالاها اعمال شود» گفته که «قابل قبول نیست که شاهد مستمر تغییر قیمت‌ها باشیم و نباید مردم احساس کنند که فضا رها شده است.»جدای از حرف‌های وزیر کشور که در قامت یک مقام مسوول بیان می‌شود، انتقادات اخیر اصولگرایان و دیگران به معنی آن نیست که آنچه دولت تحویل گرفته و مشکلات انباشته شده کشور را نادیده بگیریم. همچنین به معنی آن نیست که زمانبر بودن برخی تحولات را از یاد ببریم. آنچه کارشناسان و تحلیلگران که از قضا در جریان حامی دولت جای دارند، می‌گویند این است که باید هرچه سریع‌تر برنامه‌ریزی کرد، عوامل مختلف داخلی و خارجی را در نظر گرفت و مهار کرد، تیم اقتصادی را هماهنگ کرد و اگر لازم بود تغییر داد.
محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین و نایب رییس پیشین مجلس هم به تازگی گفته است: «کسانی که به تبلیغات غلو شده درباره دولت سیزدهم دامن می‌زنند،کار نادرستی می‌کنند چرا که ایجاد توقع بیجا مضر است.» او همچنین گفته بود: «فقط فکر نکنیم که با رفتن به میان مردم و وعده دادن مشکلات حل می‌شود.»
خلاصه آنکه باید برای حل مشکلات اقتصادی کشور و دشواری‌های معیشتی مردم عجله کرد. درست است که برخی مثل آقای قالیباف معتقدند مردم همیشه هزینه تصمیمات مسوولان را داده و می‌دهند اما نگاهی به اظهارات و تاکیدات جامعه‌شناسان و همچنین تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این قبیل ساده‌اندیشی‌ها عاقبت خوشی ندارد. همین است که شاهدیم الیاس نادران در نطق میان‌دستور خود می‌گوید: «دولت راهبرد اقتصادی خود را رشد غیرتورمی اعلام نموده است، این امر هرچند بسیار پسندیده است، لیکن استلزاماتی دارد که بدون آنها این هدف محقق نخواهد شد. افزایش بهره‌وری، رشد سرمایه‌گذاری، استفاده از ظرفیت‌های خالی تولید و استقبال از سرمایه‌گذاری خارجی از جمله این موارد است. مردم امروز به حق انتظار دارند که ویرانی‌های به جا مانده از انحرافات راهبردی دولت قبل به سرعت اصلاح شود و زندگی آنها سامان یابد و این امر محقق نخواهد شد مگر با همراهی سه قوه. برای تیم مذاکره‌کننده آرزوی موفقیت دارم که در فرصت حداقلی برای رفع تحریم‌ها، طرف‌های مذاکره‌کننده را متقاعد کنند و کشور، ملت و فعالان اقتصادی در بازارها را از بلاتکلیفی خارج کنند.»فقط او نیست و سید غنی نظری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم صدای مردم شده، با بیان اینکه دولت مکلف به کنترل تورم است، می‌گوید: «ما تعارفی با این دولت نداریم؛ رأی دادیم اما عقد اخوتی با کسی نبستیم بنابراین اگر بعد از چند ماه ببینیم که از این دولت تحرکی در حوزه اقتصاد دیده نمی‌شود، حتما ابزارهای نظارتی را به کار خواهیم گرفت.» نامه احمد توکلی درباره بحران‌زا بودن حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تاکید باهنر بر اینکه مشکلات به صورت دستوری حل نمی‌شود، از دیگر نهیب‌‌زدن‌های عقلای اصولگرا در روزهای اخیر است.
سهل‌انگاری
وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم، سیاسیون و بیش از همه اصولگرایان که می‌دانند از حالا به بعد مسوولیت شرایط موجود برعهده آنهاست و راه فرافکنی ندارند را نگران کرده است. از همین رو شاهد شروع فصل انتقادات از دولت هستیم. کریمی‌اصفهانی دبیرکل جامعه اسلامی اصناف در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اوضاع اقتصادی کشور و مردم را اصلی‌ترین عامل انتقاداتی که سیاسیون در جبهه اصولگرایی به دولت وارد می‌کنند، دانست و اظهار کرد:
«ما مثل اصلاح‌طلب‌ها نیستیم و حق برایمان مهم است. هر جایی که مشکل برای مردم ایجاد شود و معیشت آنها که تامین آن وظیفه دولتمردان است، تامین نشود، حتما مطالب خود را عنوان می‌کنیم.»
وی با اشاره به اینکه «در هشت سال و حتی ۱۶ سال گذشته فاجعه اقتصادی در این مملکت رخ داد و جبران آن به این سادگی نیست» گفت: «درست است که دولت نزدیک چهار ماه است که شروع به کار کرده و هنوز وقت دارد، اما توقع ما این بود که در همین مدت هم اگر کاهش قیمت‌ها را شاهد نیستیم، حداقل گرانی‌ها متوقف شود.»این فعال سیاسی اصولگرا با تاکید بر اینکه «آنچه که مهم است وضعیت مردم است و وعده‌هایی که داده‌اند باید عملیاتی شود» گفت: «هشدارهای فعلی با توجه به این داده می‌شود که در برخی اقلام و به خصوص مساله ارز شاهد افزایش قیمت هستیم. معتقد بودیم که دولت می‌تواند نرخ ارز را مهار کند. طبیعی است که چون در کشور ما همه قیمت‌ها تابعی از نرخ ارز است، با بالا رفتن قیمت ارز شاهد افزایش تورم هستیم.»کریمی‌اصفهانی توضیح داد: «از وقتی دولت رییسی آمده تا حالا حدود ۱۵ درصد افزایش نرخ را شاهد بودیم و کالاهای دیگر هم به همین نسبت یا بیشتر از آن گران شده است. در برخی کالاها مثل فولاد که از ارز دولتی استفاده می‌کنند نیز افزایش قیمت داشتیم و ما روی همه این مسائل حرف داریم.»
این فعال سیاسی اصولگرا افزود: «به نظر می‌رسد که در این قسمت‌ها سهل‌انگاری شده یا اینکه تیم اقتصادی دولت نتوانسته خودش را تطبیق دهد و مسائل را مدیریت کند. حل نشدن مشکلات سبب افزایش گرانی شده و نسبت به اینکه حداقل انتظار ما یعنی توقف روند افزایش قیمت‌ها برآورده نشده است، انتقاد داریم.»
بی‌برنامگی
عزت‌الله یوسفیان‌ملا فعال سیاسی اصولگرا و نماینده پیشین مجلس نیز تاکید دارد که هشدارها و انتقادات از دولت ناشی از وضعیت اقتصادی کشور و مردم است. او به «جهان‌صنعت» گفت: «شرایط به نحوی است که افرادی که از این اوضاع مصون باشند خیلی معدود هستند. ۷۰، ۸۰ درصد جامعه درگیر مشکلات اقتصادی هستند و حتی آنهایی که بالای خط فقر هستند هم مشکلات را حس می‌کنند. به تبع این مشکلات اقتصادی، فشار روانی شدیدی به مردم و خانواده‌ها وارد می‌شود، لذا آقایانی که در انتخابات رقیب نبودند، حرف می‌زنند و ایرادی هم ندارد. آنهایی که در انتخابات رقیب بودند البته سکوت کرده‌اند تا متهم نشوند که چون رقیب بوده‌اند الان انتقاد می‌کنند.»
این چهره سیاسی نزدیک به علی لاریجانی در ادامه گفت: «درست است که تازه سه، چهار یا پنج ماه از شروع به کار دولت گذشته، اما این مدت برای برنامه‌ریزی کافی و حتی زیاد بود. انتظار نداشتیم که این مدت همه مشکلات حل شود، اما حتی برنامه هم مشاهده نمی‌کنیم. مگر می‌شود که در کوچه و پس‌کوچه با مردم سلام‌علیک کرد و اسمش را برنامه اقتصادی گذاشت؟! این برنامه است که بگوییم قانون بودجه را نازک کردیم!
کسی برنامه را لمس نمی‌کند و نمی‌دانیم قرار است چه کار کنند. یک بار لایحه اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی را با دو فوریت به مجلس می‌برند و مجلس می‌بیند که با تصویب آن داستان‌ها به وجود می‌آید، موافقت نمی‌کند. بعد می‌بینیم که وزیر بهداشت می‌گوید نمی‌توانیم از ارز ۴۲۰۰ تومانی صرف‌نظر کنیم، چون فشار به مردم متحمل می‌شود. این وضعیت یعنی برنامه‌ای در کار نیست، به هر حال سالی که نکوست از بهارش پیداست.
می‌گویند بازی که گوشت‌خوار است از کجی نوک‌اش پیداست. چند ماه گذشته و هیچ اتفاقی نیفتاده، تا حرف هم بزنیم می‌گویند مگر چند ماه گذشته! درحالی که این مدت برای برنامه‌ریزی خیلی زیاد است.»
وی تاکید کرد: «دولت باید بگوید که چه برنامه‌های اقتصادی دارد. مثلا می‌خواهند مساله سوخت را چه کنند؟ پرداخت یارانه را چطور می‌خواهند ادامه دهند؟ وقت و زمان می‌گذرد و می‌گویند صبر کنید! ما که انتظار حل همه مشکلات اقتصادی را نداریم و می‌دانیم این انتظار درستی نیست، اما انتظار داریم که برنامه‌هایشان را ارائه دهند. متاسفانه هیچ خبری نیست و وقتی دیدم که وزرا در صحن علنی مجلس همدیگر را نمی‌شناختند، گفتم انالله و انا علیه راجعون. وزیری که فردا با وزیر دیگر مسوولیت تضامنی دارد، او را نمی‌شناسد، صحبت نکرده و برنامه‌ریزی نکرده است پس باید فاتحه کار را خواند.»
ضعف تیم اقتصادی
حسین کنعانی‌مقدم فعال سیاسی اصولگرا و دبیرکل حزب سبز از دیگر منتقدان دولت در روزهای اخیر بوده است و حتی برای تشکیل دولت در سایه اعلام آمادگی کرده بود.
او در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: «مهم‌ترین ایراد و نقدی که به دولت داریم مربوط به تیم اقتصادی است. ممکن است که یک تیم را ساماندهی کرده و بهترین کاپیتان را هم انتخاب کنید اما چون این تیم بازی تیمی نکرده و هماهنگی لازم را ندارند، نتوانند گل زده و به نتیجه برسند.
به نظر من تیم اقتصادی دولت نتوانسته هنوز یک بازی هدفمند و قدرتمند را از خود نشان دهد به نحوی که مردم نتیجه آن را در حوزه معیشت و کنترل قیمت‌ها به صورت ملموس ببینند.» وی تاکید کرد: «دولت باید پاسخگوی رفتار خود باشد.
اینکه دولتی با عناصر قوی ایجاد شود، پاسخ اعتماد مردم به دولت نیست.»کنعانی مقدم درباره اینکه این هشدار داد‌ن‌ها و انتقادات چقدر موثر است و موجب تغییر رویه دولت خواهد شد؟ گفت: «به هرحال ما باید نقد خود را انجام دهیم و فرقی ندارد که دولت رییسی باشد یا روحانی، احمدی‌نژاد و… .
برای حل مشکلات کشور لازم است که دلسوزان، نقد خود را بیان کنند و اگر گوش شنوایی باشد، قاعدتا باید به این انتقادات توجه کنند چون دولتی که پاسخگو نباشد نمی‌تواند اعتماد عمومی را به دست آورد. دولتی هم که اعتماد مردم را از دست بدهد در واقع سرمایه اجتماعی خود را از دست داده و حتما کارایی و کارآمدی لازم را نخواهد داشت.»
هشدارهای بهنگام
آنچه این روزها از زبان اصولگرایان و در نقد دولت بیان می‌شود را در واقع باید هشدارهایی بهنگام تلقی کرد.
هشدارهایی که اگر هم اینک مورد توجه قرار گرفته و در نظر گرفته شود، می‌تواند قطار اقتصاد را به ریل برگردانده و دولت را نیز از این تنگنا برون آورد. حالا است که می‌توان از تیم مذاکره‌کننده خواست تکلیف را روشن کند. حالا است که می‌توان از بحران‌های احتمالی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت.
حالا است که می‌توان به مدیریتی دستوری نقد کرد و … قطعا چهار سال دیگر و در صورت ادامه روند موجود، نه این فرصت‌ها وجود دارد و نه انگیزه‌ای برای منتقدان همسو با دولت مانده تا از این حرف‌ها بزنند.
مشکلات روز‌افزون معیشتی نیز معلوم نیست چه بلایی سر مردم و سرمایه اجتماعی مملکت آورده باشد.
