فولاد مبارکه با ورود به بومی‌سازی قطعات و تکنولوژی صنعت فولاد به یکی از مهم‌ترین منویات مقام معظم رهبری جامۀ عمل پوشانده است. برنامۀ فولاد مبارکه برای تداوم و تقویت این رویکرد چیست؟
همان‌گونه که مطلعید، فولاد مبارکه در سطح بومی‌سازی قطعات به سطح قابل قبولی رسیده، اما به این بسنده نکرده و در حال حاضر با همکاری دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علمی و فناوری در مسیر بومی‌سازی فرایند و ماشین‌سازی و صاحب تکنولوژی شدن در حال حرکت است. اگر کشور بتواند ماشین‌ساز شود، بدون‌شک در سطوح بالاتری از دانش قرار خواهد گرفت و با فروش و صادرات دانش فنی می‌تواند برای کشور ارزش‌افزوده بیشتری ایجاد کند. همچنان‌که سال آینده، فولاد مبارکه با بهره‌برداری از خط اسکین‌پاس نورد از اولین خروجی خود در حوزۀ فرایندسازی بهره‌برداری خواهد کرد.
با وجود تحریم فولاد مبارکه، آیا صادرات فولاد مبارکه تحت تأثیر قرارگرفته است؟
فولاد مبارکه تحت تحریم‌های ثانویۀ آمریکا قرار گرفته و این یعنی به گمان آمریکا فولاد مبارکه از تروریست حمایت کرده است. البته این‌ها بهانه‌تراشی‌های آمریکاست. آمریکا می‌خواهد با متوقف کردن چرخ اقتصاد کشور، اقتصاد ما را فلج کند. به‌طورکلی، در اثر این تحریم‌ها مشکلاتی برای فولاد مبارکه به وجود آمده، اما خوشبختانه با همکاری همۀ همکاران از این تحریم‌ها و تهدیدات فرصت ساختیم، و همان‌گونه که اشاره شد، در سال جاری با تأمین حداکثری بازار داخل، صادرات را افزایش دادیم.
قرارداد نورد گرم شمارۀ 2 فولاد مبارکه با شرکت طرف قرارداد خارجی تا چه حد کارشناسی‌شده و قابل‌اطمینان است؟ سهم شرکت‌های داخلی در فرایند احداث این خط چگونه دیده شده است؟
شرکت طرف قرارداد برای این پروژه قبلا با احداث و به بهره‌برداری رساندن ماشین ریخته‌گری شمارۀ 4 در سال 94 امتحان خود را با موفقیت پس داده و این ماشین بیش از دو سال است که با نظم خاصی در حال کار است. ضمن اینکه هیچ‌یک از دیگر کشورهای صاحب این تکنولوژی به‌دلیل تحریم‌ها حاضر نشدند با ایران و مشخصا با فولاد مبارکه در این زمینه همکاری کنند.
طبق مفاد دیده‌شده در قرارداد، شرکت‌های سازندۀ داخلی 54 درصد ساخت این خط را بر عهده خواهند داشت. شرکت‌های ایریتک، فولاد تکنیک اصفهان، فکور صنعت و ... از شرکت‌های طرف قرارداد ایرانی دیده‌شده در این پروژه هستند.
بومی‌سازی در فولاد مبارکه زیر نظر کدام واحد است؟ طرح فولاد مکران در چه وضعیتی است؟
معاونت تکنولوژی مسئولیت هدایت این فرایند را بر عهده دارد. در همین زمینه، بنابر تأکید وزیر صمت، در آیندۀ نزدیک نمایشگاه بومی‌سازی دائمی در اصفهان برپا خواهد شد و متخصصان خواهند توانست در سطوحی بالاتر از یک نمایشگاه معمولی از دستاوردهای این حوزه بازدید کنند. در طرح 10 میلیون تنی فولاد مکران در کناره‌های دریای عمان قرار است مواد اولیۀ موردنیاز از راه دریا وارد شود و پس از اینکه به انواع محصول تبدیل شد، به اقصی نقاط دنیا صادر گردد. مزیت وجود گاز و دست‌یابی به آب‌های آزاد این امکان را به وجود خواهد آورد تا با تولید و صادرات محصول، ارزش‌افزودۀ بیشتری برای کشور به ارمغان آوریم. فعلا این طرح در مرحلۀ انتخاب مشاور و مجری طرح است.
مدتی است معدن‌کاران فولادساز شده‌اند و فولاد مبارکه و سایر فولادسازان را با مشکل تأمین سنگ‌آهن مواجه کرده‌اند. فولاد مبارکه چه تمهیداتی در این زمینه اتخاذ کرده و برای تأمین الکترود گرافیتی خود چه اقداماتی انجام داده است؟
در هیچ‌جای دنیا دیده نشده که معدن‌کاران فولادساز شده باشند. اینکه مجوز فولادساز شدن به این معادن داده شده اشتباه استراتژیک بزرگی بوده است؛ به‌ویژه اینکه به‌خوبی می‌دانیم ارزش‌افزودۀ صنعت معدن از صنعت فولاد به‌مراتب بیشتر است. به‌هرحال فولاد مبارکه از سر ناچاری و اجبار به حوزۀ معدن وارد شده است. درخصوص الکترود گرافیتی نیز فولاد مبارکه در حال حاضر از این بابت مشکلی ندارد، ولی برای تأمین پایدار این مادۀ مصرفی استراتژیک خود در پروژۀ شرکت الکترود گرافیتی اردکان سرمایه‌گذاری کرده است. در ابتدای کار با تولید 20 هزار تن و پس از آن با مقادیر بیشتر، طی دو سال آینده می‌توانیم 40 درصد نیاز کشور را از این طریق تأمین کنیم. ضمن اینکه کارخانه‌های دیگری هم پیش‌بینی شده است.
احداث پروژۀ مترو و قطار حومه‌ای استان قرار است با مشارکت فولاد مبارکه انجام شود. در این خصوص توضیح دهید.
قرار است این پروژه در چند بخش بهارستان تا شهر جدید مجلسی و میدان دفاع مقدس مبارکه اجرا شود. فولاد مبارکه به سهم خود در سرمایه‌گذاری بخش‌های زیرسازی و ریل‌گذاری با همکاری سایر نهادهای مربوطه قبول مسئولیت کرده، اما مسلم است که این پروژه باید به‌طور همگام و هماهنگ پیش برده شود، نه اینکه فولاد مبارکه فقط بخش مربوط به خود را اجرا کند. در غیر این صورت مستحدثات فولاد مبارکه در این زمینه، اگر منتظر سایر بخش‌ها بماند، فرسوده خواهد شد.
آن دسته از مشتریان فولاد مبارکه که تناژهای پایین‌تری درخواست می‌کنند همواره با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند. در این خصوص توضیح دهید.
فولاد مبارکه از 27 تیرماه سال جاری ملزم شد فقط محصولات خود را در بورس عرضه کند، این در حالی است که پیش از این محصولات خود را از طریق بورس و همچنین از طریق سیستم داخل خود و کشف قیمت در بورس کالا (مچینگ) به مشتریان عرضه می‌کرده است. ازآنجا‌که ظرفیت مشتریان فولاد مبارکه و سوابق کاری آن‌ها مشخص است و فولاد مبارکه می‌داند آن‌ها درخواست چه نوع محصولاتی دارند، سیستم مچینگ به‌خوبی می‌تواند به‌تمامی نیازهای آن‌ها پاسخ دهد. درحالی‌که در سیستم ارائه از طریق بورس فقط ظرفیت شرکت‌های درخواست‌کنندۀ ورق آمده است، نه ظرفیت واقعی مصرف آن‌ها؛ بنابراین برخی شرکت‌ها محصول خریداری‌شده در بورس را به‌صورت آزاد به سایر مشتریان خرد با قیمت‌های به‌مراتب بیشتر به فروش می‌رسانند. بنابراین چنانچه مدیریت بازار به فولاد مبارکه سپرده شود، این شرکت به‌خوبی خواهد توانست کل نیاز بازار کشور را بدون هرگونه التهاب مدیریت کند. به خاطر داشته باشیم به‌هیچ‌عنوان فولاد مبارکه از افزایش قیمت‌ها در بازار منتفع نمی‌شود و اختلاف قیمت اعلام‌شده در بورس و بازار فقط به سود دلالان است.
گفته می‌شود فولاد مبارکه در کم‌آبی زاینده‌رود نقش دارد. لطفا در این خصوص توضیح دهید.
قدر مسلم این است که مشکلات زاینده‌رود به‌دلیل عدم مدیریت صحیح منابع آبی و خشکسالی‌های چند سال اخیر است. فولاد مبارکه، همان‌گونه که توضیح داده شد، علی‌رغم افزایش تولید، مصرف آب خود را به پایین‌ترین حد استانداردهای جهانی یعنی 7/2 مترمکعب بر تن تولید کاهش داده است و فقط یک درصد آب زاینده‌رود را مصرف می‌کند.