موتور طرح رونق تولید با آغاز به کار سایت «بهین‌یاب» برای ثبت‌نام متقاضیان دریافت تسهیلات ۳۰ هزار میلیارد تومانی روشن شد. این در حالی است که فعالان بخش خصوصی و تولیدکنندگان معتقد هستند طرح رونق تولید به موفقیت نرسیده و همچنان واحدهای صنعتی با مشکل کمبود نقدینگی روبه‌رو هستند.
طرح رونق تولید در نیمه ابتدایی سال ۱۳۹۵ کلید خورد تا در ابتدای امر پرداخت تسهیلات ۱۶ هزار میلیارد تومانی به ۷۵۰۰ واحد تولیدی کوچک و متوسط مدنظر قرار گیرد؛ طرحی که یکی از پروژه‌های اقتصادی کشور به حساب می‌آمد و از سوی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در کنار شش برنامه دیگر برای وزارت صنعت، معدن و تجارت در نظر گرفته شد.
امسال سومین سالی است که شبکه بانکی برای حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط و تامین مالی ویژه برای تولید ورود کرده است و در کنار تسهیلات عمومی که به بخش‌های مختلف اقتصادی در طول سال پرداخت می‌کند این بخش‌ها مورد توجه قرار گرفته و از سهم مشخصی برخوردار شده‌اند.
در ابتدای اجرای طرح رونق تولید، پرداخت تسهیلات ۱۶ هزار میلیارد تومانی فقط برای واحدهای تولیدی و صنعتی در نظر گرفته شد اما با پیشرفت کار، واحدهای کوچک و متوسط بخش کشاورزی نیز مشمول طرح مذکور شدند تا با مراجعه به بانک‌ها تسهیلات مربوطه را دریافت کنند.با توجه به حجم متقاضیان دریافت تسهیلات با در نظر گرفتن نیاز واحدهای تولیدی برای احیا و رونق چرخه تولید، میزان متقاضیان برای اخذ تسهیلات بیشتر از ۷۵۰۰ واحد در نظر گرفته شد و در نهایت در قالب طرح رونق تولید به ۲۴ هزار واحد تولیدی، صنعتی و کشاورزی حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شد که در این بین تعداد واحدهای صنعتی معادل ۱۲ هزار مورد بود.
سال ۱۳۹۶ دومین سالی بود که شبکه بانکی برای حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط و تامین مالی ویژه برای تولید ورود کرد تا در کنار تسهیلات عمومی که به بخش‌های مختلف اقتصادی در طول سال پرداخت می‌شود، این بخش‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد و از سهم مشخصی برخوردار شوند. بنابراین قرار بر این شد تا اعتباری معادل ۲۰ هزار میلیارد تومان جهت پرداخت ۱۰ هزار واحد صنعتی در نظر گرفته شود که تا پایان سال گذشته در مجموع به ۲۷ هزار و ۹۳۸ واحد تولیدی مبلغی معادل ۱۸ هزار میلیارد و ۸۶۴ میلیون تومان پرداخت شد.
طرح رونق تولید همانند طرح سال گذشته با لحاظ اعتباری معادل ۲۰ هزار میلیارد تومان جهت پرداخت به حداقل ۱۰ هزار واحد صنعتی مدنظر قرار گرفته است و سامانه مربوط به این طرح باز است و واحدهای تولیدی در تمامی استان‌های کشور می‌توانند جهت دریافت تسهیلات، درخواست خود را ارائه کنند.
آخرین وضعیت طرح رونق تولید در سال ۹۷
با گذشت حدود پنج ماه از ابتدای سال‌جاری تاکنون، متقاضیان دریافت تسهیلات طرح رونق تولید رقمی معادل دو هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان دریافت کرده‌اند.
بنا بر اطلاعاتی که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته است، با توجه به اینکه طرح رونق تولید در سال‌جاری به صورت مجزا از طرح سال گذشته کلید نخورده و همچنان به عنوان دنباله طرح قبلی در حال اجراست، تاکنون ۲۹ هزار و ۳۲۷ واحد تولیدی و صنعتی رقمی معادل ۲۱ هزار و ۱۳۴میلیون تومان دریافت کرده‌اند.
طی حدود پنج ماه اخیر رقمی معادل دو هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان به ۱۳۸۹ واحد تولیدی و صنعتی پرداخت شده است و به ترتیب تولیدکنندگان استان‌های تهران، اصفهان و البرز بیشترین و تولیدکنندگان استان‌های کرمان، خراسان شمالی و ایلام کمترین میزان تسهیلات را دریافت کرده‌اند.
بی‌برنامه‌گی دولت برای تامین مالی بنگاه‌ها
فریال مستوفی عضو هیات نمایندگان اتاق تهران به بی‌تصمیمی مدیران در سیاستگذاری‌های کلان تولیدی انتقاد داشت و در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: بدترین معضل صنعت کشور بی‌تصمیمی مدیران در بخش‌های مختلف تولید است.
وی در خصوص اجرای طرح رونق تولید چنین معتقد است: از ابتدا این طرح بدون سیاستگذاری و هدف‌گذاری در توسعه تولید اجرایی شد. به گفته مستوفی پرداخت تسهیلات ۱۶ هزار میلیارد تومانی در ابتدای اجرای این طرح کاری جز هدررفت منابع مالی نبود.
وی تصریح داشت: پرداخت چنین مبلغی علاوه بر اینکه توسعه صنعت را دربر نداشت، به مشکلات آن هم اضافه کرد.
مستوفی ادامه داد: بنگاه‌های کوچک به دلیل بدهی به بانک‌ها مجبور به دریافت چنین تسهیلاتی شدند که در واقع بانک‌ها این تسهیلات را به جای طلب از تولیدکننده دریافت و مانع واریز چنین مبالغی به چرخه تولید شدند.به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق تهران تامین مالی پروژه‌ها یکی از بزرگترین مشکلات است که دولت دوازدهم باید برای آن راه‌حلی پیدا کند زیرا بانک‌ها به دلیل قفل شدن سرمایه‌هایشان و مشکلات سیستم بانکی قطعا قادر به تامین مالی پروژه‌ها نیستند ولی متاسفانه به دلیل ضعف در ساختار تصمیم‌گیری‌های دولت تاکنون نتوانسته مشکلات بخش صنعت کشور را رفع کند.
مستوفی با تاکید بر اینکه در ایران طرحی که پیاده و قابل اجرا می‌شود هیچ مطالعه‌ای در رابطه با آن نمی‌شود و تنها به ضرر بخش‌های مختلف اقتصادی به ویژه تولید کشور می‌شود.
به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق تهران این طرح از ابتدا با نقایص زیادی وارد چرخه تولید شد. وی تصریح داشت: اینکه متقاضیان دریافت تسهیلات طرح رونق تولید رقمی معادل دو هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان دریافت کرده‌اند، جای خرسندی است ولی هنوز مشکل کمبود نقدینگی در تمامی بنگاه‌های کوچک و متوسط به مرز بحران رسیده است.
وی با اشاره به اینکه این نوع طرح‌ها هیچ کدام به تنهایی قادر به حل مشکلات صنعت کشورمان نیستند ادامه داد: تا زمانی که فضای کسب‌وکار بهبود نیابد نمی‌توان انتظار معجزه داشت.
تزریق نااطمینانی و بی‌اعتمادی
حسین سلاح‌ورزی نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران نیز در همین رابطه معتقد است: مساله‌ای که باید مدنظر باشد این است که برای اثرگذاری رونق تولید باید بحث بهبود فضای کسب‌وکار و حمایت از تولیدات ملی به‌نحوی در دستور کار قرار گیرد و اجرایی شود که در عمل زمینه مساعد برای تولید کالاهای داخلی با کیفیت و دارای قیمت مناسب فراهم آید و مصرف‌کننده ایرانی نه برای یک سال، که برای بلندمدت طرفدار خرید این کالاها باشد.
به گفته نایب رییس اتاق بازرگانی ایران، نخستین معضلی که تولید ملی با آن روبه‌رو است و باید برای رفع آن اقدام کرد تا کالای ایرانی را واجد شرایط حمایت طولانی‌مدت کند، بالا بودن قیمت تمام‌شده است. در حقیقت بالا بودن قیمت تمام‌شده کالا و خدمات در اقتصاد ایران بزرگترین مشکلی است که گرچه سرمنشاهای مختلفی دارد اما کل کالاها و خدمات تولیدی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و امکان رقابت در برابر مشابه خارجی را از فعالان اقتصادی می‌گیرد.
وی نرخ بهره بانکی و سایر هزینه‌های بالا در تولید و مداخله دولت در فرآیند مختلف این بخش را از بزرگترین معضلات تولید کشور می‌داند و تا بهبود نیافتن فضای کسب‌وکار، مشکلات پیچیده‌‌تر و غیرقابل حل خواهد شد.
باید با توجه به نیاز تولید به سرمایه در گردش و همچنین ثبات در عرضه نهاده‌های تولید زمینه‌های ایجاد چنین فضایی فراهم شود تا طرح‌هایی مانند رونق تولید بتواند جایی در توسعه صنعت کشور داشته باشد. عدم قطعیت، نااطمینانی و بی‌اعتمادی تنها محصولاتی هستند که تاکنون از سوی دولت به بازار و جامعه
عرضه شده‌اند.